BANJALUKA, Članovi Ekonomsko-socijalnog savjeta Republike Srpske podržali su set prijedloga zakona za suzbijanje sive ekonomije, ali nisu postigli saglasnost o Nacrtu zakona o mirnom rješavanju radnih sporova.
Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Milenko Savanović rekao je da su predstavnici Ministarstva finansija dobro elaborisali navedeni set zakona i da su socijalni partneri prihvatili ponuđena rješenja, uz sugestije u smislu njihove operativnosti.
“Mislim da će ovaj set zakona vrlo brzo biti operativan”, rekao je Savanović.
Govoreći o donošenju opšteg kolektivnog ugovora, Savanović je izrazio očekivanje da će biti ispoštovan rok do 20. aprila kada postojeći prestaje da važi, ali je poručio da će najveći dio prava i obaveza biti definisan granskim kolektivnim ugovorima.
“Za minuli rad ostaje procenat od 0,3. To je fiksirano, što je na neki način okvir opšteg kolektivnog ugovora. Mislim da se svi moraju toga pridržavati”, rekao je Savanović.
Predsjednik Unije udruženja poslodavaca Dragutin Škrebić izrazio je očekivanje da će Vlada Srpske, ukoliko se navedeni set zakona primijeni, vratiti poreze i doprinose na nivo prije izbijanja ekonomske krize jer predložene mjere mogu dovesti do veoma negativnih efekata u privredi Republike Srpske.
Kada je riječ o Nacrtu zakona o mirnom rješavanju radnih sporova, Škrebić je prenio stav Unije o potrebi uvođenja obaveze pokušaja njihovog mirnog rješavanja zbog preopterećenosti sudova predmetima iz oblasti radnih odnosa.
“Ako to ne uspije, nikome se ne umanjuje pravo da ide na sud. Mislimo da bi ovo bilo mnogo brže, lakše i poštenije. To bi skratilo i rokove, ali i rasteretilo sudove”, rekao je Škrebić.
Govoreći o donošenju opšteg kolektivnog ugovora, Škrebić je istakao da je prije svega potrebno potpisati granske kolektivne ugovore, jer su, kako je naveo, svi članovi starog Opšteg kolektivnog ugovora uvršteni u Zakon o radu.
“Visina naknade treba da bude regulisana granskim kolektivnim ugovorima jer nisu sve grane u istoj mogućnosti. Ne želimo da uskratimo pravo radnicima u onim oblastima u kojima mogu da ostvare ta prava, ali nismo spremni da prihvatimo da se država zadužuje da bi nekom isplatila regres, a toliko je nezaposlenih koji bi radili i za manju platu”, rekao je Škrebić.
Prema njegovim riječima, ukoliko se ne postigne dogovor o opštem kolektivnom ugovoru, Unija udruženja poslodavaca će potpisati granske.
“Mi smo sa dobrim dijelom granskih sindikata daleko dogurali i u najvećem dijelu slučajeva smo saglasni”, rekao je Škrebić.
On je prenio stav o potrebi dosljedne primjene postojećih propisa, čime je bilo moguće eliminisati dobar dio sive ekonomije, kao i pooštravanja kontrole inspekcijskih organa.
“Uniji smeta što se zbog kriminalaca donose rigidni zakoni koji mogu izazvati probleme i u funkcionisanju preduzeća koja legalno posluju”, rekao je Škrebić.
Predsjednik Saveza sindikata Ranka Mišić rekla je da navedeni set zakona predstavlja pokušaj da se na vidljiv način počne obračun sa sivom ekonomijom i da je Sindikat predložio da se uz njih reorganizuje i Inspektorat, čijim radom nisu zadovoljni, kao i određene stvari u Poreskoj upravi.
“Ne treba zaboraviti da je ovaj set zakona bio u Narodnoj skupštini i da su ga oborili poslanici iz ličnih razloga, ali treba imati dovoljno optimizma i vjerovati da ove neće zaustaviti poslanici koji na neki način štite ljude koji organizuju proizvodnju na crno i ne prijavljuju radnike”, rekla je Mišićeva.
Govoreći o Nacrtu zakona o mirnom rješavanju radnih sporova, Mišićeva je ukazala na, kako je rekla, neusaglašenost sa Zakonom o radu i evropskim standardima jer se predlaže obavezno obraćanje Agenciji za mirno rješavanje radnih sporova, umjesto da ono bude alternativno.
“Sve zemlje u Evropi i okruženju imaju agencije za mirno rješavanje radnih sporova, ali kao alternativu, a ne kao obavezu. Jedino je Republika Srpska odlučila suprotno Zakonu o radu. Time je ugroženo osnovno ljudsko pravo da zaštitu tražite na mjestu gdje mislite da najbolje možete biti zaštićeni”, rekla je Mišićeva.
Govoreći o potisivanju opšteg kolektivnog ugovora, Mišićeva je istakla da se ovaj dokument tiče svih radnika i da po pitanju granskih kolektivnih ugovora nijedan granski sindikat nije u pregovorima sa poslodavcima, nego se samo govori da će početi da pregovaraju.
“Pitanje opšteg kolektivnog ugovora je definisano Zakonom o radu, ali se u stvari radi o novcu, odnosno o nominalnom iznosu naznačenom u Zakonu o radu kao pravu radnika koje se rješava opštim aktom”, rekla je Mišićeva.
Ona je dodala da, ukoliko pregovori počnu, a socijalni partneri ne postignu dogovor, Vlada Srpske određena prava može sama da odredi, što je neke partnere natjeralo za sto.
“Zakon je jasno rekao da minuli rad iznosi 0,3 odsto, ako drugim aktom nije drugačije riješeno. Kada bismo rekli da će biti isključivo tako, onda bi to tako i pisalo u zakonu i ne bismo pregovarali, a drugim aktom ćemo to drugačije riješiti”, rekla je Mišićeva.
Ona je iznijela i podatke Svjetske banke i Međunarodne organizacije rada da je jedna trećina bruto domaćeg proizvoda Republike Srpske u zoni sive ekonomije, dok 80.000 od ukupnog broja radnika u Republici radi na crno.
Ekonomsko-socijalni savjet donio je danas i odluku o izboru miritelja u Agenciji za mirno rješavanje radnih sporova. Srna
