SARAJEVO, U devet mjeseci 2009. bankarski sektor u Federaciji BiH i pored snažnih negativnih efekata svjetske ekonomske krize pokazao je određeni stepen stabilnosti i uspješno odgovorio zahtjevima klijenata čime je, nesumnjivo, zadržano povjerenje između građana i banaka, saopšteno je iz Agencije za bankarstvo FBiH.
Iako se većina banaka u FBiH nalazi u dobroj likvidnosnoj poziciji (što potvrđuje i podatak da banke drže značajna sredstva iznad obaveznih rezervi), kako se navodi, nedostatak kvalitetnih projekata i smanjenje potrošnje uticalo je na smanjeni nivo kreditne aktivnosti banaka.
– I nakon udara svjetske finansijske krize poslovni model bankarskog sektora u FBiH, baziran na konzerativnom pristupu komercijalnom bankarstvu i u 2009. pokazao se vrlo uspješnim te doprinjeo da naše banke i u kriznim vremenima prođu bez većih teškoća u poslovanju. Inače, bankarski sektor je svjestan da kriza još nije iza nas te da će banke u FBiH još izvjesno vrijeme poslovati s povećanom pažnjom usmjerenom na kreditne rizike te je potrebno da efikasno upravljaju i kontroliraju operativne troškove radi njihovog smanjenja – kaže se u saopštenju Agencije za bankarstvo FBiH.
Na dan 30.septembar 2009. godine u Federaciji BiH, kako se ističe, bankarsku dozvolu imalo je 20 banaka, a privremenu upravu imale su dvije banke (UNA banka d.d. Bihać i Hercegovačka banka d.d. Mostar).
Banke su nastavile sa širenjem mreže svojih organizacionih dijelova, ali u znatno manjem obimu (banke iz FBiH imaju 646 organizacionih dijelova).
U saopštenju se dodaje da je evidentna dominacija pet najvećih banaka u sistemu koje „drže“ oko 80 posto tržišta, kredita i depozita.
Bilansna suma bankarskog sektora u devet mjeseci 2009. iznosi 15,3 milijarde KM, što je za dva odsto ili 230 miliona KM više nego na kraju 2008. godine (stanje promijenjeno zahvaljujući dobijenim sredstvima iz prve tranše stand-by aranžmana koji je MMF odobrio BiH).
Regulatorni kapital je u prva tri kvartala 2009. smanjen za jedan odsto ili 26 miliona KM u odnosu na 2008. i na dan 30. 9. 2009. je kao i netokapital iznosio dvije milijarde KM.
Osnovni kapital je povećan za pet odsto ili 69 miliona KM, a dopunski smanjen za 16 odsto ili 95 miliona KM.
Kod 14 banaka aktiva je veća u odnosu na kraj 2008. godine, dok je kod preostalih šest banaka zabilježen pad (kod devet banaka aktiva je između 100 i 500 miliona KM).
Najznačajnija promjena u aktivi banaka je povećanje novčanih sredstava za 14 odsto ili 594 miliona KM (sa 4,2 milijarde KM na 4,8 milijarde KM), što je najviše posljedica i rezultat restriktivne kreditne politike banaka i smanjenja kreditnih aktivnosti u 2009. te priliva novčanih sredstava iz prve tranše stand-by aranžmana s MMF-om.
U devet mjeseci 2009. kreditni plasmani su smanjeni za pet odsto ili 496 miliona KM i zaključno s 30.9.2009. iznosili su 9,94 milijarde KM (novi plasmani se uglavnom finansiraju iz povrata ranijih).
Depoziti s učešćem od 71,7 posto i iznosom od 11 milijardi KM i dalje su najznačajniji izvor finansiranja banaka u FBiH.
Pozitivna kretanja posebno su značajna za depozite stanovništva koji su u devet mjeseci 2009. godine povećani za pet odsto ili 153 miliona KM ( na kraju posmatranog perioda iznose 4,33 milijarde KM ).
U sektoru privatnih preduzeća depoziti su, nakon negativnih posljedica krize i pada od šest posto ili 94 miliona KM u prvoj polovini 2009., u trećem kvartalu ostvarili porast od jedan odsto ili 88 miliona KM.
Nakon neznatnog pada štednje u prvom kvartalu 2009., u drugom i trećem zabilježen je porast, što na devetomjesečnom nivou rezultira stopom rasta od 3,9 posto ili 156 miliona KM, tako da je 30. 9. 2009. štednja iznosila 4,19 milijardi KM, što nesumnjivo potvrđuje da je očuvano povjerenje u banke, kao i sigurnost i stabilnost bankarskog sektora u FBiH.
Banke u Federaciji BiH u devet mjeseci 2009. ostvarile su dobit od 22,5 miliona KM (u poređenju s istim periodom 2008. to je značajno smanjenje od 60 odsto ili 34,4 miliona KM).
Pozitivan finansijski rezultat od 58,4 miliona KM ostvarilo je 12 banaka, što je za 34,7posto ili 30,9 miliona KM manje nego u istom periodu 2008., a gubitak u poslovanju od 35,8 miliona KM, iskazan je kod osam banaka.
Iz Agencije za bankarstvo FBiH ističu da se iz tih pokazatelja može zaključiti da su u 2009. zaustavljena negativna kretanja iz posljednjeg kvartala 2008. da su osnovni pokazatelji likvidnosti, zahvaljujući najvećim dijelom smanjenoj kreditnoj aktivnosti, poboljšani, a da je kapitaliziranost ukupnog sistema zadovoljavajuća.
– S druge strane, zbog otežanog pristupa i dostupnosti novih izvora, pogoršanja stanja u realnom sektoru i pada ukupne ekonomske aktivnosti i makroekonomskih pokazatelja, u narednom periodu se očekuje stagnacija ili minimalan rast aktive bankarskog sektora, daljnji pad kvaliteta kreditnog portfolija, porasta loših plasmana i posljedično kreditnih gubitaka, što će se negativno reflektirati na finansijski rezultat banaka – saopšteno je iz Agencije za bankarstvo FBiH. Fena
