BANJALUKA – Zaposleni u čak 48 od 64 lokalne zajednice u Republici Srpskoj lani su primali platu ispod republičkog prosjeka, a neravnomjeran razvoj doveo je do toga da je razlika između najniže i najviše zarade po opštinama i gradovima dostigla čak 740 maraka.
Prosječna neto plata u Republici Srpskoj prošle godine je iznosila 836 KM, a radnici u samo 16 opština mogu se pohvaliti zaradama većim od prosjeka. Najveći prosjek plata bio je u najmlađoj opštini u Srpskoj, u Stanarima i iznosio je 1.142, dok su najmanje zarađivali Kuprešani i to 404 KM, podaci su Republičkog zavoda za statistiku.
Među rekorderima sa najvećim platama bili su i zaposleni u Ugljeviku i Gacku, na čije je račune mjesečno lijegalo više od hiljadu maraka, a u stopu ih prate Fočaci, čija je prosječna plata iznosila 976 KM.
Platom iznad prosjeka mogu se pohvaliti i u Banjaluci, Istočnom Mostaru, Trebinju, Rudom, Brodu i Višegradu.
Najmanje neto plate, osim Kupresa, isplaćivane su u Jezeru i Donjem Žabaru, a radnici u ovim lokalnim zajednicama dobijali su manje od 600 KM. Sa malim platama muku su mučili i zaposleni u Kostajnici, Čelincu, Kotor Varošu, Vukosavlju, Tesliću i Petrovu, a solidnim zaradama nije se mogla pohvaliti ni većina radnika u Prnjavoru, Derventi i Novom Gradu.
Načelnik opštine Kupres Gojko Šebez ističe da je u ovoj lokalnoj zajednici zaposleno samo 50 ljudi, a najveći broj stanovnika živi od poljoprivrede i stočarstva.
– Naša opština je izrazito nerazvijena, a budžet za ovu godinu je nešto više od 300.000 KM. S tim novcem ne možemo podmiriti ni osnovne potrebe, a kamoli da ulažemo u razvoj. Ono malo ljudi što radi zaposleno je kod privatnika koji isplaćuju minimalac – rekao je Šebez.
Male plate u Kotor Varošu načelnik Zdenko Sakan pravda činjenicom da najveći broj stanovnika u ovoj opštini radi u obućarskoj, te industriji kože i tekstila, u kojima su plate i u drugim opštinama male.
– Dvije velike kompanije obućarske industrije zapošljavaju 2.500 radnika, u kojima se plate kreću oko 500-600 maraka, a i ostali privatnici najčešće isplaćuju plate po najnižoj osnovi – rekao je Sakan.
Manju platu od republičkog prosjeka za čak 159 maraka primali su i zaposleni u Prnjavoru, a načelnik ove opštine Darko Tomaš ističe da je razlog činjenica da imaju najviše radnika sa srednjom stručnom spremom.
– Najviše radnika obavlja manje složene poslove u obućarskoj i drvoprerađivačkoj industriji, zbog čega je prosjek plata nizak. Nastojimo da formiramo poslovnu zonu da bismo doveli investitore, da se postojeće firme počnu baviti finalnom proizvodnjom i u tom kontekstu bi plate mogle biti veće – rekao je Tomaš.
Ekonomista Zoran Pavlović ističe da je situacija sa rasponom plata po opštinama poražavajuća.
– Neophodno je stimulisati i podržati ekonomsku aktivnost tamo gdje je ona praktično zamrla, a to zahtijeva struku i znanje. Nažalost, kod nas je administracija vrlo nesposobna i tim problemom se uopšte ne bavi, niti to od njih iko traži – kaže Pavlović.
Prema podacima Zavoda najveće plate su isplaćivane u opštinama na čijoj teritoriji posluju rudnici, hidro i termoelektrane te u lokalnim zajednicama koje obiluju šumskim i drugim prirodnim potencijalima,koji su eksploatisani u većim količinama. Pavlović smatra da je ekonomski razvoj moguć i u sredinama gdje nisu prisutna energetska i prirodna bogatstva, ako opštinskim upravama rukovode sposobni ljudi. Glas Srpske
