BEOGRAD, Španski penzijski fond isplatio je prošle godine penzije na adrese skoro 30.000 pokojnika zbog čega je izgubio gotovo 300 miliona evra, prenose španski mediji.
Revizori su ovaj problem ustanovili prošlog mjeseca kada su uporedili spiskove ljudi koji su preminuli između 1987. i avgusta 2015. sa spiskom onih koji su primali državnu penziju u decembru 2014. godine.
List „El Pais” navodi da je vjerovatno bilo grešaka prilikom unošenja identifikacionih brojeva, ili su oni duplirani.
Istovremeno se još prepričava slučaj jedne Japanke uhapšene početkom juna kada je otkriveno da je primala penziju svojih roditelja preminulih prije pola vijeka. Mitsue Suzuki (86 godina) tako je u džep, tokom ovih 50 godina, stavila 375.000 evra.
Da li i kako penzijski fond u Srbiji uspjeva da otkrije ovakve prevare i da li oni koji su nezakonito nastavili da primaju pare, moraju fondu da vrate cjelokupan iznos primljenih penzija?
U Fondu PIO Srbije, kažu, da po zakonu postoji obaveza matičara u svakoj opštini da penzijskom fondu dostavi prijavu o smrti korisnika penzije i to u roku od tri dana, od dana izdavanja izvoda iz matične knjige umrlih.
Fond može da sazna da je korisnik penzije preminuo i od člana porodice, odnosno od osobe koja podnese zahtjev za naknadu pogrebnih troškova, ili zahtjev za ostvarivanje prava na porodičnu penziju.
Upitani šta ako zataji i matičar i porodica, već nastave da primaju penziju pokojnika, u PIO odgovaraju, da ukoliko se naknadno utvrdi da neko drugi uzima penziju, odnosno da se penzioneru isplaćuju pare i nakon njegove smrti, penzijski fond potražuje celokupan iznos više isplaćenih para, odnosno penzija.
Ukoliko filijale Fonda ne dobiju validne dokaze o smrti korisnika, isplata se nastavlja.
Novac pokojnika se najčešće prima preko tekućeg računa, na kućnu adresu, ili posredstvom punomoćnika. U svim tim okolnostima Fond, kako ističu, sprovodi postupak povraćaja sredstava u cjelokupno isplaćenom iznosu.
Istovremeno, ukoliko u postupku povraćaja više isplaćenih penzija, Fond utvrdi da je bilo nezakonitih radnji prilikom primanja penzija nakon smrti korisnika, Fond o tome obavještava nadležne državne organe radi preduzimanja mjera iz njihove nadležnosti. U ostalim težim slučajevima, ovim zloupotrebama se bavi sud.
Kako bi zaštitili budžetska sredstva, Fond je zajedno s Ministarstvom za državnu upravu i lokalnu samoupravu Srbije pokrenuo inicijativu za uspostavljanja elektronske razmjene podataka, pa i podataka koji se odnose na smrt penzionera, između Fonda i opštinskih organa uprave.
Inače, Fond već nekoliko godina ima elektronsku razmjenu podataka (podaci o činjenici smrti) sa penzijskim fondovima sa područja bivše SFRJ. To se odnosi na penzije koje Fond isplaćuje licima koja žive van Srbije, kako bi se spriječio svaki pokušaj dalje isplate penzija za pokojnika.
Drugih načina da saznaju da li je neko preminuo, a njegovi nasljednici nastavili da primaju njegovu penziju, Fond nema. Može se dogoditi da od matičara informacija da je penzioner preminuo ne stigne u roku od tri dana, jer izvod iz knjige preminulih stigne sa zakašnjenjem ili nikada. Takve situacije nasljednici koriste da nastave da primaju pokojnikovu penziju.
Do 2013. Fond je mogao da uparuje podatke sa poslovnim bankama koje isplaćuju penzije, sa MUP-om, ili sa statističkim zavodom. To je bio, način da se spreče zloupotrebe koje nisu rijetke. To je kasnije, međutim, ukinuto, jer je bilo pritužbi da se na ovaj način narušava privatnost klijenata.
Kada bi svi primjenjivali zakon i obavještavali Fond o preminulima na vrijeme, nikada ne bi ni došao u situaciju da na posredan način saznaje ovakve stvari koje su važne za poslovanje Fonda i brigu o budžetskim sredstvima.
Međutim, dešavalo se da korisnik penzije potvrdu o životu dostavi 31. decembra, a premine već početkom januara naredne godine, pa njegovi nasljednici cijelu godinu uredno dobijaju puni iznos pokojnikove penzije.
Tako se još pamti slučaj kada je Aleksandar Š. iz Bora punih 18 mjeseci krio beživotno tijelo svog oca kako bi i dalje podizao njegovu penziju. Iako je ovo drastičan primjer, nije rijetkost da članovi porodice kriju smrt najbližih da bi nastavili da raspolažu njihovim primanjima.
Koliko su ovakvih i sličnih primjera uhvatili na djelu, u PIO fondu nisu mogli da kažu, jer kako objašnjavaju, oni ne vode takvu evidenciju. Politika
