BEOGRAD – Iako zaposleni u Srbiji smatraju da su im uslovi za penziju prilično rigorozni i da bi u mirovinu mogli i prije navršenih 65 godina života koliko je za muškarce i 63 godine i četiri mjeseca koliko je ove godine za žene, treba da znaju da su uslovi, na primjer, u Italiji, Grčkoj ili Norveškoj, mnogo rigorozniji.
Podaci sa sajta Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje pokazuju da Italijani najduže moraju da rade.
Uslov i za muškarce i za žene je 67 godina starosti i 20 godina radnog staža, Da bi otišli u prijevremenu starosnu penziju treba da imaju 63 godine i tri decenije upisane u radnu knjižicu ili 36 godina rada na opasnim poslovima. Jedna od mogućnosti za prijevremeni odlazak je i da imaju 62 godine starosti ali i 38 godina staža.
Duže od muškaraca u Srbiji moraju da rade njihove kolege u Švedskoj, Grčkoj i to do 67 godina i da imaju najmanje 15 godina staža baš kao i Norvežani. Duže od nas rade i Holanđani i muškarci i žene do 66 godina i sedam mjeseci. S tim što ovim drugima treba samo pet godina radnog staža ili isto toliko godina prebivališta u ovoj zemlji.
Istovremeno žene u Grčkoj i Švedskoj treba da rade do 62. godine, dakle mlađe idu u penzija od žena u Srbiji, dok se u Rumuniji starosna granica za žene povećava do 2030. godina na 63 godine starosti i najmanje 15 godina uplaćenih doprinosa.
Čini se da za sada najbolje uslove za penziju imaju Rusi, gdje muškarci mogu da se penzionišu sa 61 godinom i šest mjeseci života i 13 godina staža, a žene sa 56 godina i šest mjeseci i takođe 13 godina uplaćenih doprinosa.
Prijevremena starosna penzija je moguća već sa 60 godina starosti i 42 godine staža za muškarce i za žene sa 55 godina s tim što one sa više od dvoje djece mogu i ranije u penziju.
Iz Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje navode da se penzije isplaćuju u 33 države, uključujući i bivše republike SFRJ, za ukupno 62.600 korisnika. To su oni koji imaju ili samo staž ostvaren u Srbiji ili djelimično inostrani a djelimično srpski staž, ali im je prebivalište u inostranstvu.
– Istovremeno, oko 245.000 korisnika koji imaju prebivalište u Srbiji prima inostranu penziju, ostvarenu ili po osnovu ukupnog staža u inostranstvu ili delimično domaću, a drugim delom inostranu prinadležnost ukoliko su imali staž osiguranja u Srbiji i u inostranstvu – kaže Vladimir Stanković, direktor Sektora za ostvarivanje prava u Fondu PIO.
Zahtjevi za ostvarivanje prava za građane koji imaju prebivalište u Srbiji podnose se Fondu PIO, a fond, u ime podnosioca, pokreće postupak ostvarivanja prava u drugoj državi. U slučajevima da podnosilac zahtjeva ispunjava uslove za priznavanje prava na penziju samo na osnovu staža navršenog u Srbiji, odnosno ukoliko ima najmanje 15 godina rada za koji su plaćeni doprinosi, utvrđuje se pravo na samostalnu penziju.
Ukoliko ipak nema dovoljno staža u Srbiji za samostalnu prinadležnost, da bi mu bilo priznato pravo na penziju domaći staž se sabira sa stažom osiguranja navršenim u državi ugovornici i utvrđuje se pravo na takozvani srazmjerni dio penzije, s tim što svaka država isplaćuje prinadležnost samo za dio rada u toj državi.
Tačnije rečeno, Fond PIO isplaćuje penziju samo na osnovu staža koji je navršen po propisima Republike Srbije, dok za staž ostvaren u drugoj državi prinadležnost isplaćuje nosilac penzijskog osiguranja te države.
Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja po međunarodnim ugovorima ostvaruju osiguranici koji su navršili dio staža u Srbiji, a dio u drugoj državi, s kojom je naša zemlja potpisala i primjenjuje ugovor o socijalnom osiguranju, s tim što se prava ostvaruju po nacionalnim zakonima koji važe u svakoj od tih država.
U skladu sa sporazumima, penzioneri imaju obavezu da inostranim fondovima za penzijsko i invalidsko osiguranje – isplatiocima davanja, dostave potvrdu o životu kao dokaz da je osoba kojoj uplaćuju mjesečnu penziju živa, i da i dalje postoji pravni osnov za isplatu tog davanja.
Potvrda o životu se dostavlja jednom godišnje, na zahtjev inostranog nosioca osiguranja, a može je overiti – PIO fond, diplomatsko-konzularno predstavništvo i javni billežnik, na osnovu ličnog prisustva korisnika davanja i uvida u njegovu ličnu ispravu.
Ukoliko penzioneri koji imaju prebivalište u Srbiji, a primaju inostranu penziju, ne dostave traženu potvrdu o životu, primanja im se obustavljaju, jer je taj dokument način da se izbegnu moguće zloupotrebe ili preplate. Republički fond PIO besplatno overava potvrdu o životu ovim penzionerima, i to samo uz ličnu kartu radi identifikacije, zaključuju u fondu. Politika
