BANJALUKA – Vlada Republike Srpske već četiri godine ne uspijeva da završi reformu Inspektorata Srpske, te ponovo najavljuje objedinjavanje lokalne i republičke inspekcije kako bi kontrole bile bolje, zloupotrebe inspektora manje, a poslovanje privrednih društava lakše. Iako se ova reforma godinama najavljuje, vlast još ne zna ni koliko bi ona trebalo da košta građane Srpske.
U Programu ekonomskih reformi RS za period 2022-2024, koji je u formi Prijedloga po hitnom postupku dostavljen Narodnoj skupštini RS, čitavo jedno poglavlje posvećeno je planiranoj reformi Republičke uprave za inspekcijske poslove, odnosno Inspektorata RS.
Vlada je svjesna da je preklapanje inspekcija jedna od ključnih prepreka za rast i konkurentnost privrede i smanjenje neformalne ekonomije, kao i da ne postoji koordinacija i komunikacija između republičkih i lokalnih inspektora.
„Ključna prepreka je i izricanje više represivnih mjera u odnosu na preventivne mjere. S namjerom da se izbjegne dupliranje, odnosno preklapanje inspekcijskih kontrola, predloženo je usklađivanje planova rada republičkih i lokalnih inspektora, radi unapređenja koordinacije rada i djelotvornosti inspekcijskog nadzora i praćenje njihove realizacije“, navode u Vladi.
Naime, u prvoj fazi reforme već je analizirano stanje, te je Narodna skupština RS usvojila Zakon o inspekcijama RS, koji je stupio na snagu u martu 2020. godine. U drugoj fazi usvojena je nova sistematizacija u Inspektoratu, ali se od toga nije daleko odmaklo, a vlast za sve krivi pandemiju virusa korona.
„Dalje aktivnosti će biti usmjerene na objedinjavanje inspekcija republičkog i opštinskog nivoa u onim inspekcijskim oblastima kako je to predvidio Zakon. Proces je usporen zbog situacije izazvane pandemijom kovid 19, jer su u tom periodu aktivnosti svih inspekcija dobile posebne prioritete u svom radu“, ističu u Vladi.
Dodaju da će se, nakon smirivanja pandemije nastaviti druga faza reforme te se predlaže prolongiranje svega za 2022. godinu.
„Cilj je povećanje transparentnosti i kontrola rada inspekcijskih organa, radi eliminisanja mogućnosti selektivnog pristupa u izboru i tretmanu preduzeća koja su predmet inspekcije“, poručuju iz Vlade RS.
Dodaju da „efikasan i ekonomičan, profesionalan, odgovoran i transparentan rad inspekcijskih organa doprinosi smanjenju sive ekonomije i unapređenju svih sfera života“.
Vlada i dalje ne zna koliko će reforma koštati
Zakonom je određeno preuzimanje lokalnih inspektora rada na republički nivo i za te namjene je potrebno obezbijediti dodatna finansijska sredstva, prateću informaciono‒komunikacionu opremu koju inspektori koriste u radu, kao i dodatna novčana sredstva za uvođenje jedinstvenog informacionog sistema u gradove i opštine.
„U ovom momentu ne postoji procjena troškova aktivnosti i iznos potrebnih novčanih sredstava. Isto će biti definisano prethodnom analizom koja bi trebalo da utvrdi tačan broj inspektora koji će u procesu preuzimanja biti raspoređeni u Inspektorat RS, što će uticati i na trošak nabavke informaciono-komunikacione opreme i uvođenje jedinstvenog informacionog sistema“, naveli su u Vladi.
Reforma najavljena 2017. godine
Vlada je još 2017. godine prihvatila primjedbe poslovne zajednice na rad inspekcija u RS i njihov zahtjev da se sprovede reforma u ovoj oblasti.
I tada je u Programu ekonomskih reformi definisano šta koja institucija treba da uradi tokom 2018. i 2019. godine.
„Cilj je da u 2020. godini bude konačno reformisan Inspektorat i objedinjene sve inspekcije“, rečeno je 2017. godine u Vladi, ali četiri godine kasnije, na isteku 2021. godine vidljivo je da ništa od toga nije urađeno.
CAPITAL: Svjetlana Šurlan
