BANJALUKA/SARAJEVO – Radnici u BiH do danas su radili kako bi plaćali PDV, akcize, putarine, doprinose za penziono, zdravstveno i osiguranje od nezaposlenosti, porez na dohodak i dobit, te druge manje poreze, takse i naknade. Od danas, društvo BiH radi za sebe i svoje potrebe.
Zbog toga je u društvu stvoren simboličan dan pod nazivom „Dan poreske slobode“, odnosno dan kada je prikupljeno dovoljno prihoda da se plate porezi tokom tekuće godine.
Centar za politike i upravljanje i platforma MojPorez.ba svim građanima BiH čestitali su ovaj simbolični dan koji pokazuje koliko vremena je potrebno da bi kao društvo platili sve ovogodišnje poreze i time finansirali javne usluge poput zdravstva, obrazovanja, javnog reda i bezbjednosti, odbrane, socijalne zaštite, održavanja i izgradnje javne infrastrukture, administracije…
Na www.mojporez.ba može se izračunati lični Dan poreske slobode – dan kada prestajete raditi za plaćanje poreza i počinjete raditi za sebe.
Ovaj alat korisnicima omogućava da na osnovu sopstvenih primanja i potrošačkih navika saznaju koliko poreza plaćaju na mjesečnom i godišnjem nivou, po kojim osnovama, te na šta se tačno troši novac koji radnici kroz svoja primanja i potrošnju uplaćuju u javne budžete.
Ono što je drugačije u odnosu na prethodnu godinu, jeste i situacija uzrokovana COVID-19 pandemijom, te je to uticalo na smanjenje prognoze ukupne vrijednosti bruto domaćeg proizvoda (BDP), kao i iznosa poreza koji će biti naplaćeni od strane poreskih uprava. Zbog toga je poreski teret društva manji u poređenju sa prethodne dvije godine.
„U 2019. godini građani BiH su radili 161 dan, dok su 2018. godine radili 162 dana za plaćanje poreza. Ove godine očekivani makroekonomski pokazatelji prognoziraju vraćanje poreskih prihoda na nivo iz 2017. godine, kada je Dan poreske slobode padao na 2. jun, a 2020. godine bh. društvo je 154 dana kreiralo prihode za plaćanje poreza“, saopšteno je iz Centra za politike i upravljanje.
Građani BiH kroz plaćanje poreza i doprinosa plaćaju javne usluge koje koriste, a svijest svakog pojedinca o iznosu novca koji na mjesečnom i godišnjem nivou izdvaja u te svrhe može značajno uticati na odgovornost donosioca odluka pri raspolaganju budžetskim sredstvima.
„U posljednje dvije godine, najviše poreskog novca je potrošeno na penzije i socijalnu zaštitu, zdravstvo, te opšte javne usluge, a tačan iznos potrošen na pojedinačne javne funkcije, kao i iznos prikupljenih poreskih sredstava se može pronaći na www.mojporez.ba. Platforma ima edukativnu ulogu, a građani će nakon korištenja platforme znati koliko novca izdvajaju za pojedinačne javne usluge, na osnovu čega mogu donijeti sud o zadovoljstvu za pružene usluge“, istakli su oni.
Protekle četiri godine, mediji i javnost simbolično obilježavaju Dan poreske slobode u BiH. U zemljama poput Sjedinjenih Američkih Država, Njemačke, Španije, Estonije, Litvanije, Kenije i mnogih drugih ovakva praksa je rezultirala i službenim obilježavanjem Dana poreske slobode (Tax Freedom Day) ili u nekim zemljama Dana poreskih platiša (Taxpayers Day).
Na taj dan se čelnici država obraćaju javnosti, ne samo u cilju izražavanja zahvalnosti građanima na njihovom finansiranju svih funkcija vlade, već i adresiranju budućnosti poreskih politika i modelu potrošnje budžetskih sredstava u cilju poticaja daljeg ekonomskog rasta.
Na koji način donosioci odluka u BiH obilježavaju ovaj dan?
Platforma www.mojporez.ba je kreirana od strane Centra za politike i upravljanje i U.G. Zašto ne u saradnji sa Centre for International Private Enterprise i Lithuanian Free Market Institute.
CAPITAL: Dragana Eremija
