BANJALUKA – Predsjednica Republike Srpske Željka Cvijanović donijela je Uredbu sa zakonskom snagom o Fondu solidarnosti za obnovu RS kojom se, između ostalog, propisuje da će se Fond puniti posebnim doprinosom solidarnosti. Takav doprinos je bio uveden 2014. godine nakon poplava i do 2017. su po tom osnovu dio primanja u fond davali radnici, poslodavci i penzioneri.
Uredbom, koja je stupila na snagu juče, uređuje se status, djelatnost, organizacija Fonda, izvori sredstava, upravljanje i raspolaganje namjenskim sredstvima, uspostavljanje Jedinstvenog registra šteta i način sanacije štete.
Punjenje Fonda solidarnosti
Ono što je najvažnije u ovoj Uredbi je način punjenja Fonda, a propisano je sedam načina.
Prvi način obezbjedjenja novca je poseban doprinos za solidarnost, a zatim poreski prihodi koji se u tu namjenu plaćaju po posebnim zakonima.
Poseban doprinos za solidarnost isto je bio definisan i u Zakonu o Fondu solidarnosti nakon poplava 2014. godine i uz njega je donesen i Zakon o posebnom doprinosu za solidarnost te su tada radnici, poslodavci i penzioneri izdvajali određen iznos za poplavljene, sve do kraja 2016. godine.
Visina novog posebnog doprinosa za solidarnost, kao i obuhvat lica koji će ga davati, nije još definisana i u Uredbi se navodi da će to biti regulisano posebnim propisima.
Prema riječima izvora CAPITAL-a iz Vlade o ovom doprinosu se raspravljalo na sjednici Vlade, te je bilo riječi da “neće biti uzimanja od plata radnika”, već da je “ta odredba ostala jer je prepisan Zakon koji je kreiran nakon poplava”, te da odredba o doprinosu neće biti primjenjivana.
Međutim, upoređujući stari Zakon o Fondu solidarnosti i novu Uredbu vidljive su razlike, pa je tako izbačena odredba da će se Fond puniti od poreza na upotrebu, držanje i nošenje dobara, naknada za korišćenje prirodnih resursa… Poseban doprinos za solidarnost ostao je.
Novi Fond puniće se i domaćim i inostranim donacijama, budžetskim sredstvima RS u koja su uključeni i krediti, budžetskim sredstvima gradova i opština, novcem od prodaje imovine stečene izvršenjem krivičnog djela i drugim sredstvima.
Uzimanje iz poreskih prihoda, od opština i gradova, kao i od prodaje imovine će se takođe regulisati posebnim propisima.
Novac iz Fonda korstiće se za obnovu RS, odnosno sanaciju štete, finansijske i druge pomoći pravnim licima, preduzetnicima i fizičkim licima radi prevazilaženja poteškoća izazvanih elementarnim nepogodama, prirodnim, tehničko – tehnološkim i ekološkim katastrofama, epidemijama i drugim vanrednim prilikama koje uzrokuju štetu.
Cijelu Uredbu možete vidjeti na OVOM linku.
Upravni odbor i nadzor novog Fonda
Upravni dobor Fonda čine: šest članova Vlade RS, te po jedan predstavnik iz reda zaposlenih u RS, iz Poreske uprave RS, iz Privredne komore RS, iz Saveza opština i gradova RS i iz Saveza sindikata RS.
Nadzor nad prikupljanjem i raspodjelom novca vršiće radno tijelo Narodne skupštine RS kojem predsjedava poslanik iz najveće opozicione partije.
Ministarstvo finansija Republike Srpske s početkom epidemije je otvorilo račune Fonda solidarnosti u koji fizička i pravna lica dobrovoljno uplaćuju sredstva.
Upravni odbor Fonda solidarnosti juče je, nakon stupanja Uredbe na snagu, održao prvu sjednicu i podijelio određen iznos sredstava, a premijer RS Radovan Višković na konferenciji za medije nije spomenuo da li će Fond biti punjen i posebnim doprinosom za solidarnost.
U novoj Uredbi se navodi i da je novi Fond pravni sljedbenik Fonda solidarnosti za obnovu RS koji je osnovan nakon poplava 2014. godine i koji sada prestaje da postoji.
Fond solidarnosti za obnovu nakon poplava
Podsjećamo, doprinos za solidarnost nakon poplava plaćali su radnici, poslodavci i penzioneri do 2017. godine kada je ukinut pod pritiskom MMF-a i na zahtjev Saveza sindikata RS.
Od kada je uveden taj doprinos, poslije poplava u maju 2014. godine, kako bi bio obezbijeđen novac za obnovu i pomoć poplavljenima, ubrano je 127 miliona KM.
Doprinos za solidarnost u početku je bio viši i imao je širi opseg, iznosio je tri odsto od neto ličnih primanja fizičkog lica, a po pola (1,5%) su plaćali radnik i poslodavac. Penzioneri su plaćali od jedne do pet maraka u zavisnosti od visine penzije.
Krajem maja 2015. godine smanjen je obuhvat lica koja ga plaćaju, a od 2016. godine solidarni doprinos plaćali su oni čija je plata bila veća od 500 maraka po stopi od 0,4 odsto na iznos plate, te članovi u upravnim i nadzornim odborima, savjetima i komisijama po stopi od pet odsto na iznos naknade.
Fond solidarnosti za liječenje djece
Krajem 2017. godine osnovan je Fond solidarnosti za dijagnostiku i liječenje oboljenja, stanja i povreda djece u inostranstvu.
Sredstva za taj Fond trenutno se prikupljaju iz više izvora, i to:
– Budžeta RS u iznosu od 0,025% ostvarenih poreskih i neporeskih prihoda u prethodnoj fiskalnoj godini, umanjenih za iznos doprinosa za socijalno osiguranje;
– Posebnog doprinosa za solidarnost na teret budžetskih korisnika, javnih preduzeća, ustanova, organa uprave, upravnih organizacija u iznosu od 5% cijene kupljenog službenog putničkog vozila, osim vozila MUP-a i zdravstvenih ustanova;
– Posebnog doprinosa za solidarnost u iznosu od 0,25% plate zaposlenog lica u RS;
– Budžeta opština i gradova u iznosu od 0,025% ostvarenih poreskih i neporeskih prihoda u prethodnoj fiskalnoj godini.
Stanje na ovom računu 15. aprila je bilo 10,5 miliona KM.
CAPITAL: Svjetlana Šurlan
