BEOGRAD, Penzioneri u Srbiji donose veoma važne odluke i pored toga što je njihov radni vijek odavno završen. Oni su državni sekretari, ambasadori, pa čak i ministri.
Zajednička im je penzija od oko 70 hiljada dinara, dok im je neto plata uglavnom jedna od najstrože čuvanih tajni državne administracije.
Ipak, i zaposleni u ministarstvima, kao i poslanici u skupštini imaju Zakon o penzijsko-invalidskom osiguranju na njihovoj strani, po kom nema ništa loše u tome što u isto vrijeme primaju penziju, ali i platu iz budžeta.
Iskustvo penzionera na vlasti je neosporno, ali cifre koje mjesečno primaju mogle bi im se zamjeriti.
Što se tiče Vlade Srbije, jedini evidentirani penzioner je potpredsjednik Vlade Jovan Krkobabić, koji za B92 kaže da je penzija njegovo zagarantovano pravo, ostavareno nakon 44 godine radnog staža. Činjenicu da pored penzije od oko 75 hiljada dinara, prima i platu koja iznosi 102 hiljade dinara, vicepremijer potkrepljuje riječima:
„Ako sam juče kopao njivu i zaradio 200 dinara, i to je mojih 200 dinara. Danas kopam ponovo njivu, drugu, i zaradiću novih 200 dinara, ali to ne znači da ne treba da primim te pare zato što sam juče primio 200 dinara. Ja sam jedno zaradio juče, a ovo što su zaraditi danas ili sutra je sasvim drugo“.
Najviše penzionera nalazi se u ministarstvu spoljnih poslova, ukupno devet, od kojih je sedam ambasadora i dva državna službenika. Iz ovog ministarstva nismo saznali imena penzionera-diplomata, ali nam je rečeno da im je mjesečna zarada u rasponu od 3.362 do 5.220 evra.
U medijima se spekulisalo da je jedan od „najplaćenijih” ambasador Srbije u Ukrajini Dušan Lazić, koji pored diplomatske plate od 3.490 evra prima i penziju od 70.000 dinara.
Takođe, kao penzioner, na čelo srpske diplomatske misije u Vatikanu otišao je i Vladeta Janković, bivši potpredsjednik DSS-a i nekadašnji ambasador u Velikoj Britaniji. Njegova ambasadorska plata je, kako tvrde neki mediji, oko 4.000 evra.
Jedan državni sekretar u Ministarstvu trgovine i usluga takođe je penzioner, a njegova plata je oko 94 hiljade dinara. U Ministarstvu za infrastrukturu, dva pomoćnika ministra su penzioneri i primaju mjesečno po 108 hiljada, bez minulog rada.
Što se tiče Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja, postoje četiri zaposlena penzionera sa primanjima od 25 do 75 hiljada dinara.
U ministarstvu odbrane ih je dvojica, sa platama nešto većim od 80 hiljada dinara, dok u ministarstvu finansija imaju zaposlenog jednog penzionera na funkciji državnog sekretara, ali, kako kažu u tom ministarstvu, ne posjeduju dokument koji sadrži precizne podatke o visini plate tog funkcionera.
Čupić: Partije vladaju državom
Predsjednik Odbora Agencije za borbu protiv korupcije Čedomir Čupić smatra da bi državnim funkcionerima zakon morao nametnuti obavezu izbora.
Bez zakonskog regulisanja ovog pitanja, problem ostaje u domenu moralnog osjećaja, koji, kako navodi profesor Čupić, nije pretjerano jak kod srpskih političara.
„To je posljedica jedne ustrojene demokratije koja je partokratska, gdje u stvari partije, osvajajući vlast postavljaju svoje ljude. Tu ne postoji jasni kriterijum šta je to državni posao, šta je državni razlog, i na šta partija ima pravo kada osvoji vlast“, kaže on.
Čupić dodaje da bi „oni trebalo samo da mogu sa zauzmu mjesta ministara, eventualno zamjenika ministara, a sve ostale funkcije koje su značajne za funkcionisanje države trebalo bi da se regulišu konkursom, pa da na konkursu dobiju šansu oni koji su najbolji“.
Jedan broj ministarstva nema penzionere na visokim položajima, kao što su Ministarstvo ekonomije, Ministarstvo za ljudska i manjinska prava, Ministarstvo rudarstva i energetike, pravde, kulture, poljoprivrede, vjera i dijaspore. Takođe, u ovu grupu spadaju i Ministarstvo za Kosovo i Metohiju, Ministarstvo za NIP, za telekomunikacije, ali i Ministarsrstvo za nauku i tehnološki razvoj. B92