BEOGRAD, Nema ničeg neobičnog u tome što su kompanije iz oblasti energetike zauzele vrh na rang listi 500 najuspješnijih u centralnoj Evropi, koju je objavio “Dilojit”, izjavio je ekonomista Miroslav Zdravković, ističući da one preuzimaju primat u odnosu na druge sektore.
On je objasnio da je logično što se na top 500 povećava broj energetskih kompanija jer se liste formiraju, prije svega, na osnovu cijena nafte.
Na listi 500 najboljih, koju je revizorsko-konsultantska kuća “Dilojit” sačinila na osnovu ostvarenih prihoda od prodaje, prva tri mjesta su zauzeli energetski giganti – poljski PKN “Orlen”, mađarski MOL i češki ČEZ. Iz Srbije na toj listi su se našli “Srbijagas”, EPS i NIS.
Zdravković je istakao da su se u 2008. godini, “kada je cijena nafte dostizala rekorde, u vrhu liste američkog časopisa “Forbs” među 100 najboljih našle naftne kompanije i tada je i naš NIS bio i bolje kotiran od drugih”, rekao je on, ocjenjujući da je taj sektor sve profitabalniji.
Na listi “Dilojita”, prema podacima za 2009, najzastupljenije su bile kompanije iz sektora robe široke potrošnje i transporta (34 odsto) i sektora energetike i resursa (29 odsto).
Zdravković smatra da istraživanja koja se u svijetu i kod nas obavljaju mogu biti od pomoći kada se razmišlja o budućem restrukturiranju privrede Srbije, ali i naglasio da treba biti obazriv kada su u pitanju autori i primjenjena metodologija.
On je naveo da je, recimo, veoma važan i izvještaj o svjetskim investicijama koji je u julu objavila konferencija UN za trgovinu i razvoj (UNKTAD) kojim se prati ne samo ekspanzija 100 najvećih kompanija u svijetu, već i zemalja u razvoju.
“Tu su se pojavile velike slovenačke kompanije, recimo ’Gorenje’, a pojavile su se i neke kompanije iz Hrvatske. Međutim, trebaće još dosta vremena da se pojave dvije ili tri nove i zdrave kompanije iz Srbije. Podaci potvrđuju realnu sliku – mi smo svih ovih godina bili otvoreni za uvoz, a oporavak smo bazirali na rastu standarda koji je bio finansiran privatizacionim i drugim prihodima, a ne rastom proizvodnje”, podsjetio je Zdravković.
Prema njegovim riječima, većina evropskih zemalja, ali i zemalja u regionu, je od 2000. godine imala stalan rast industrijske proizvodnje, dok je Srbija “tapkala u mjestu”.
Zamajac privredi
Na pitanje koje bi od proizvodnih kompanija mogle date “zamajac” privrednom rastu, Zdravković tvrdi da bi to mogao biti “US stil Srbija” ili “Gorenje” u Valjevu… “‘Od US stila Srbije”, “Gorenja” sa fabrikom u Valjevu, pa do “Valjaonice bakra i aluminijuma” u Sevojnu i “Hemofarma”. Sve te kompanije imaju perspektivu za rast proizvodnje, ali je to proces koji će trajati od tri do pet godina, dok se ne promjeni svijest u Srbiji da se ne može živjeti od keša već od rada”, naglasio je Zdravković.
Podsticaj proizvodnji
Zdravković smatra da buduće restrukturiranje privrede Srbije treba da donese benefite velikim kompanijama koje su orijentisane na međunarodnu proizvodnju, ali i stranim kompanijama žele da proizvode nešto na srpskom tržištu. Novosti