KRAGUJEVAC, U toku 11 mjeseci prošle godine na teritoriji Šumadije i Pomoravlja registrovan je pad industrijske proizvodnje od 27 odsto, što je skoro duplo više od nivoa cijele Srbije – prema podacima Regionalne privredne komore, pad je zabilježen u svim oblastima industrijske proizvodnje, a najveći je u oblasti tekstilne industrije.
Na kraju prošle godine u Srbiji su registrovana 730 372 lica na evidenciji Nacionalne službe za zapošljavnje, a u Kragujevcu je bilo 23 700 nezaposlenih, čime su se obistinila najpesimističkija očekivanja nekih analitičara.
Dolaskom “Fijata” i izgradnjom nekoliko trgovačkih centara vjerovalo se da je došlo do privrednog “buma” i da se ova sredina otrgla iz kruga “gladnih”, ili “doline gladnih”, kako su Kragujevac i ovaj dio Šumadije zvali prije godinu dana.
Brojke su, međutim, neumoljive. Nezaposlenost u Srbiji, u odnosu na novembar 2009. godine, povećana za 0,97 odsto ili za 7 022 lica, a u odnosu na oktobar 2008 godine (kada je počeo uticaj svjetske ekonomske krize) broj lica na evidenciji povećan je za 12 964.
Privreda 13 gradova i opština Šumadije i Pomoravlja izvozila je prošle godine u 35 zemalja – izjavila je Ružica Stančić, rukovodilac Sektora za ekonomsku saradnju sa svijetom Regionalne privreden komore Kragujevca.
Više od 80 odsto izvezli su u Crnu Goru, BiH, Sloveniju,Njemačku,Francusku, Makedoniju, Hrvatsku, Italiju, Bugarsku Rumuniju i Belgiju. Od ukupnog izvoza 46 odsto se odnosi na izvoz u zemlje EU, a 45 procenata u zemlje CEFTA.
Među deset najvećih izvoznika iz ovog regiona su i kragujevačke firme “Forma ideale” (namještaj), “Zastava tapacirnica” i “Zastava oružje” . Dakle, ni traga od ekonomskog prosperiteta – samo ove firme se mogu pohvaliti veoma uspješnim poslovanjem, ali broj zaposlenih u tim sredinama je simboličan.
U Privrednoj komori kažu da će za ekonomski razvoj Šumadije i Pomoravlja ključne biti investicije u automobilskoj industriji i metalnom kompleksu, a potrebna su i nova rješenja za podsticaj razvoja poljoprivrede.
I tako dugo očekivana investicija “Fijata” i uplata osnivačkog kapitala od 98 miliona evra na samom kraju godine donio je veliko zadovoljstvo u javnost koja je već počela da sumnja u realizaciju ove investicije i “posla vijeka”.
Ova uplata označila je kraj ekonomske krize u Srbiji – izjavio je ministar ekonomije Mlađan Dinkić. On je objasnio da će ukupna vrijednost zajedničke investicije u novu opremu i modernizaciju kragujevačke fabrike biti 700 miliona evra, a kapacitet proizvodnje 200 000 automobila godišnje.
Istovremeno, Dinkić je najavio da će u novoj kompaniji u Kragujevcu, do 2013. godine, biti zaposleno najmanje 2 400 radnika, kao i da će ta kompanija početkom ove poslove godine preuzeti 1 000 radnika “Zastave”.
Tokom ove godine “Fijat” bi trebalo da uplati još 100 miliona evra osnivačkog udjela u zajedničku fabriku u Kragujevcu.
Ipak, da li je “Fijat” dovoljan za taj najavljivani ekonomski “bum” u Kragujevcu, ostaje da se vidi. Realnost je da veliki broj mladih, koji trenutno čekaju prvi posao, ne vjeruje da će skoro doći do radne knjižice.
Više od 800 radnika nekadašnjeg giganta “Filipa Kljajića” – fabrike kugličnih ležajeva, najveće te vrste na Balkanu, koji je na “izdisaju”, čeka na uplatu doprinosa i povezivanja radnog staža za period od 2006. do 2008. godine.
Radnici tvrde da je od privatizacije ove fabrike država inkasirala 5000.000 evra, ali je polovina tog iznosa, kako tvrde, “volšebno nestala”. S druge strane, više od 1 800 radnika u ovom preduzeću ostalo je bez plata u prosjeku – 18 mjeseci, kao i bez regulisanog doprinosa.
Ima i primjera dobrog poslovanja. Kompanija “Zastava oružje” ugovorila je za ovu godinu izvoz vojnog naoružanja i lovačko-sportskog oružja u vrijednosti od oko 30 miliona dolara. Oni su i prošle godine izvozili više od 90 odsto godišnje proizvodnje u vrijednosti od 22 miliona dolara.
U Fabrici trenutno radi 2 600 radnika, ali ovdje smatraju da bi do 2012. godine, uz socijalni program, radna mjesta trebalo da napusti oko 1.150 prekobrojnih radnika.
Srna
