PRAG, Slovačka je za sistemsko rješenje situacije oko isporuka i tranzita ruskog gasa preko Ukrajine u Evropu, ali je, slično kao i velika većina država članica Evropske Unije (EU) protiv toga da se ukrajinskoj strani obezbjedi za to pozajmica, izjavio je u Pragu slovački ministar inostranih poslova Miroslav Lajčak.
Lajčak je za slovačku agenciju TASR, tokom zvanične posjete Češkoj Republici predsjednika Slovačke Ivana Gašparoviča, rekao da nije moguće da cijela Evropa, svaki mjesec “pritajenog daha” čeka da li će Ukrajina pronaći novac da plati gas.
Šef slovačke diplomatije je upozorio da Slovačka Republika, kao i ostale zemlje, plaćaju za gas svjetske cijene u kojima je obuhvaćena i njegova doprema.
U slučaju da se Ukrajini obezbjedi kredit to bi značilo da se za tranzit ruskog gasa preko te zemlje plaća dva puta, upozorio je Lajčak.
“Ukoliko to ne bude sistemsko rješenje, tada nemamo garanciju da bi ta pozajmica bilo šta rješila”, upozorio je on, ističući da kupci ne mogu biti žrtve nesaglasja između proizvođača i distributera gasa.
Lajčak je napomenuo da postoji nekoliko modela za rješenje te situcije, ne navodeći koje.
On je, međutim, podsjetio da Slovačka već dugo vremena ističe potrebu jačanja ugovorne odgovornosti Rusije i Ukrajine prema EU u vezi sa ispunjenjem njihovih (gasnih) obaveza.
Nije normalno, smatra Lajčak, da taj ko je platio na osnovu svjetskih cijena, na kraju na to još doplaćuje, a da taj koji narušava ugovorne obaveze, ne snosi nikakvu odgovornost, citirala je agencija TASR.
Šef slovačke diplomatije, međutim, ne smatra realnim to da EU preuzme kontrolu nad tranzitom gasa od rusko-ukrajinskih granica. On je objasnio da to ne bi odgovaralo ukrajinskoj strani.
Lajčak smatra da bi trebalo pronaći model u kome bi na jednoj strani bila cijela EU, a na drugoj Rusija i Ukrajina.
Istovremeno je potvrdio da slovačkim građanima ne preti januarski scenario, pošto Slovačka sada ima mnogo više zaliha zemnog gasa, nego što ga je imala zimus kada je zbog rusko-ukrajinskog spora više sedmica bila bez tog energenta, što je prouzrokovalo velike štete privredi te zemlje.
Evropska Komisija i međunarodne finansijske institucije su saopštile da su na sastanku u Briselu postigle značajan pomak u pregovorima sa Rusijom i Ukrajinom o finansijskoj pomoći Kijevu, kako bi ta zemlja mogla da plati za isporuke gasa iz Rusije.
Unija tako želi da spriječi ponavljanje gasne krize iz januara ove godine, ističu svjetske agencije.
“Učesnici sastanka su učinili nemali pomak u identifikovanju glavnih problema, kao i korake za eventualno rješenje, računajući i finansijski dogovor”, navodi se u zajedničkom saopštenju sa sastanka u Briselu.
Jedan od učesnika tog skupa je izjavio da je za obezbjeđivanje gasa u skladišta, u takvom obimu kojim bi tokom zime bile pokrivene potrebe EU, Ukrajini potrebno približno dvije milijarde dolara (1,42 milijarde evra), a ne 4,2 milijarde dolara, kako to tvrdi Kijev.
“No, samo Ukrajinci znaju koliko zemnog gasa već imaju u svojim skladištima, tako da se te cifre još mogu menjati”, dodao je taj neimenovani izvor koga je citirala agencija Rojters.