BANJALUKA, Akcije kompanija na Banjalučkoj berzi su svojim vlasnicima, uprkos značajnom padu vrijednosti podstaknutom globalnom finansijskom krizom, u prvih deset mjeseci ove godine donijele najmanje gubitke u regionu.
Višemjesečna previranja na globalnom finansijskom tržištu, koja su kulminirala od sredine septembra ove godine, donijela su glavobolje armiji investitora u svijetu, pa izuzetak nije bilo ni regionalno tržište.
Banjalučki indeks BIRS, koji prati kretanje cijene akcija najlikvidnijih kompanija u RS, ove godine izgubio je na vrijednosti za 53,4 odsto, što je, ipak, mnogo manji pad u poređenju sa drugim berzama na prostoru bivše Jugoslavije.
Najlošije u periodu januar – oktobar 2008. prošli su investitori na podgoričkoj Montenegroberzi i Beogradskoj berzi, jer su tamošnji indeksi MOSTE i BELEX-15 potonuli za čak 72, odnosno 71,3 odsto. Indeks NEX-20, crnogorske NEX berze, strmoglavio se za 67,5 odsto, makedonski MBI-10 za 61,2 odsto, zagrebački CROBEX za 57,9 odsto, te ljubljanski SBI-20 za 55,7 odsto.
Indeks SASX-10 Sarajevske berze je, pak, prvih deset mjeseci 2008. godine okončao u regionalnoj sredini sa padom od 58,9 odsto, prvenstveno zato što je najmanje okrznut prošao oktobar, mjesec velikih turbulencija na svjetskom tržišnu kapitala, izgubivši svega 0,7 odsto vrijednosti.
Velimir Zdjelar, direktor banjalučkog Društva za upravljanje investicionim fondovima “Advantis Capital Management”, kaže da je BIRS u dosadašnjem dijelu godine najbolje prošao samo zato što je startao sa najmanje osnovice.
“BIRS je prošle godine prvi u regionu krenuo da pada i 2007. godinu je okončao sa najvećim gubitkom, te je stoga logično da je ove godine nešto bolje prošao u odnosu na indekse sa drugih berzi u regionu. Kada bismo posmatrali zadnjih 18 mjeseci dobili bi sasvim drugačiju sliku”, istakao je Zdjelar.
Međutim, ono što investitore više brine od samog pada indeksa je izrazito niska likvidnost domaćeg tržišta. Dnevni promet na bh. berzama, koji se nekada konstantno mjerio milionskim iznosima, pao je na svega nekoliko stotina hiljada maraka, što je posebno izraženo na Banjalučkoj berzi.
Posmatrajući region, prošlomjesečni “crveni cunami” najjače je pogodio Srbiju sa potopom indeksa BELEX-15 za više od trećine vrijednosti (34,3 odsto), dok je makedonski MBI-10 indeks izgubio 32,5 odsto vrijednosti.Nezavisne novine
BIRS najmanje pao u regionu
