MOSKVA/ATINA/BEOGRAD – Ruska glasila su juče dala zapažen prostor izjavi grčkog ministra za razvoj Hristosa Foliasa koji je u Atini izjavio da realizacija projekta gasovoda “Južni tok” za njegovu zemlju i cijelu Evropu ima veliki značaj jer otkriva novu etapu u snabdevanju tim energentom.
Folias je rekao, tri dana nakon što je grčki parlament ratifikovao gasni sporazum sa Rusijom, da će od momenta ratifikacije tog dokumenta do početka gradnje gasovoda proteći oko četiri godine i da se poslije toga otkriva put “za ubrzanu realizaciju projekta”.
Ruski internet portal Polit. ru je prenio i vijest iz Bakua u kojoj se kaže da azerbejdžanski predsjednik Iljham Alijev nije prihvatio američki zahtjev da trasa budućeg Transkaspijskog gasovoa prolazi mimo teritorije Rusije.
Alijev je izjavio, poslije “teških” pregovora sa američkim potpredsjednikom Dikom Čejnijem, da Azerbejdžan nema namjeru da se “svađa sa Rusijom” povodom energetskih pitanja.
Čejni je, kako piše moskovski dnevnik “Komersant” toliko bio razljućen zbog odbijanja Alijeva da prihvati američke zahtjeve u vezi “energetske izolacije Rusije” da je izbjegao pojavljivanje na zajedničkoj svečanoj večeri koja je trebalo da se održi u njegovu čast.
Izvori u ruskom energetrskom kompleksu tvrde da je Azerbejdžan već napravio izbor, rešivši da svoj gas transportuje ruskim cjevovodima, a ne kroz Gruziju i Tursku.
Takav kurs Bakua znači, između ostalog, novu neprijatnost za američke planere projekta gasovoda Nabuko koji bi trebalo da bude alternativa ruskom “Južnom toku”, ocjenjuju ruski energetski stručnjaci.
Rusija bi, ako se imaju u vidu već dogovoreni gasni aranžmani sa Bugarskom, Srbijom i Mađarskom oko izgradnje sjevero-zapadne trase “Južnog toka”, mogla da stekne odlučujući prednost i za duži rok osigura primat kao glavni snabdjevač Evrope prirodnim gasom u periodu sve do polovine ovog vijeka.
Treba, naime, imati u vidu da je u toku i realizacija gasovoda “Sjeverni tok” kojim bi se sve traženije gorivo dopremalo iz nalazišta u Rusiji dopremalo kroz cjevovode po dnu Baltičkog mora direktno do teritorije Njemačke, koja već oko 40 svojih potreba za gasom pokriva uvoznim, ruskim, gasom.
Slika ruske energetske dominacije u Evropi je još uočljivija na osnovu činjenice da Moskva isporučuje do evropskih kupaca više od sto milijardi kubika gasa i oko 160 miliona tona nafte godišnje cjevovodima koji idu kroz teritoriju Ukrajine i Bjelorusije.
Internet izdanje ruskog specijalizovanog časopisa “Nafta i kapital” podsjeća, inače, da će morski dio gasovoda “Južni tok” prolaziti po dnu Crnog mora, od ruske do bugarske obale, u dužini od 900 kilometara i na najvećoj dubini oko dvije hiljade metara. Dogovoreno je da početni kapacitet tog objekta bude 30 milijardi kubika gasa godišnje.
Jugo – zapadni krak tog gasovoda prolaziće, kako se dalje navodi u tekstu ruskog časopisa, kroz Grčku, a zatim po dnu Jonskog mora do italijanske obale, dok bi sjevero – zapadni dio istog gasovoda išao preko Bugarske, Srbije, Mađarske dalje do kupaca u zapadnoj i srednjoj Evropi.
Ruska glasila su takođe podsjetila, izvještavajući o raspravi u srpskom parlamentu, a povodom ratifikacije gasnog sporazuma sa Rusijom, da bi dio gasovoda “Južni tok” koji treba da prođe i kroz teritoriju Srbije imao kapacitet od najmanje deset milijardi kubika godišnje, što je bezmalo pet puta više od sadašnje potrošnje tog energenta u našoj zemlji.
U toku početne parlamentarne rasprave o ratifikaciji rusko – srpskog energetskog sporazuma potpredsjednik vlade Srbije Boždar Đelić i ministar energetika Petar Škundrić su se snažno založili da Skupština prihvati taj dokument.
Đelić je rekao, govoreći pred poslanicima o značaju tog sporazuma, da će Srbija njegovim prihvatanjem postati “važan činilac na evropskoj energetskoj mapi”, dok je Škundrić ukazao da je realizacija “Južnog toka” među najznačajnijim razvojnim projektima u našoj zemlji tokom narednih nekoliko decenija.