BEOGRAD, Situacija se poslije izbora stabilizovala i kurs se vratio “nekom svom normalnom kretanju” rekao je Nikola Fabris, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu.
“Očigledno je da je u periodu oko izbora i neposredno poslije izbora u Srbiji postojao visok stepen neizvjesnosti koji je uticao na prisustvo dosta spekulativnih transakcija koje su uticale na slabljenje vrijednosti dinara”, izjavio je Fabris.
On, međutim, smatra da je slabljenje vrijednosti dinara prema evru u periodu prije i neposredno poslije izbora bilo značajno veće nego što bi zahtjevali fundamentalni razlozi, iako je sasvim normalno da, kako kaže, u uslovima fluktuirajućeg kursa, domaća valuta u nekim periodima jača, u nekim stagnira, dok u nekim razdobljima slabi.
Devizno tržište svake zemlje manje-više podložno je određenim špekulativnim transakcijama, naglasio je Fabris i dodao da te transakcije nekada utiču na promjenu vrijednosti valute, nekada ne, ali da se nikada ne može pouzdano znati da li je neka transakcija rezultat spekulativnih motiva ili rezultat realnih potreba za devizama ili domaćom valutom.
Fabris smatra da je, generalno gledano, postepeno slabljenje vrijednosti domaće valute bilo nužno u uslovima kada je inflacija viša nego u evrozoni, kada je visok budžetski deficit, nekonkurentna privreda, a visok platnobilansni deficit.
Pol Krugman, američki ekonomista i dobitnik Nobelove nagrade za ekonomiju, ocijenio je početkom oktobra na predavanju u Beogradu da je srpska valuta i dalje precijenjena, a da “devalvacija dinara sama po sebi nije loša, jer povećava konkurentnost privrede”. Dan kasnije, Krugmanu je odgovorila viceguverner Diana Dragutinović, tvrdnjom da je dinar ipak potcijenjen, i da ona ne zna na osnovu kojih računica je on zaključio da je dinar precijenjen.
“Da je pogledao izvještaj NBS o inflaciji vidio bi upravo obrnuto – da je kurs u ovom trenutku vjerovatno potcijenjen”, rekla je Dragutinović.
Krugman, poznat po stavovima da mjere štednje produbljuju pad ekonomije, rekao je i da se deficit javnih investicija mora popunjavati, a socijalna podrška jačati.
On je upozorio i da nije tačna teza da je sve u redu ukoliko je valuta snažna, jer Srbija ima veliki spoljnotrgovinski deficit koji mora da se smanji unapređenjem konkurentnosti”.
Ekonomisti su ranije u izjavama Tanjugu ukazivali da od novog guvernera Narodne Banke Srbije Jorgovanke Tabaković očekuju da “zauzda” višemjesečno opadanje kursa nacionalne valute, istovremeno ukazujući da su, ipak, nerealna očekivanja jednog dijela domaće privrede da će kurs uskoro biti znatno jači, a dio deviznih rezervi biti upotrebljen za kreditiranje realnog sektora.
Dinar će u ponedjeljak biti 4,2 odsto jači prema evru nego prije mjesec dana, a 11,0 odsto slabiji nego na isti dan prošle godine.
Prema zvaničnim podacima, dinar je najnižu vrijednost prema evru ove godine imao 9. avgusta – 119,0723 dinara za evro, a najjači je bio 11. januara, kada je evro vrijedio 103,6922 dinara. Tanjug
