MOSKVA, Ruski gigant “Gasprom” otvoriće danas drugu liniju gasovoda “Sjeverni tok” koji iz Rusije prebacuje gas u Evropu, dok pad potražnje može značiti da gasovod neće funkcionisati punim kapacitetom.
Prva faza gasovoda, koja ide ispod površine Baltičkog mora iz ruskog grada Viborga, u blizini finske granice, do Greifsvolda na obali Njemačke, puštena je u rad u novembru 2011. i ima godišnji kapacitet od 27,5 milijardi kubnih metara gasa.
Druga faza gasovoda, duga 1.224 kilometra i koja preuzima prirodni gas sa polja Južno-Ruskoje na poluostrvu Jamal na sjeveru Rusije, udvostručiće kapacitet na 55 milijardi kubnih metara godišnje.
Dioničari u naftovodu su “Gasprom” sa 51 odsto, njemački “Vinteršal holding” i “E.ON Rurgas” /oba po 15,5 odsto/, francuski GDF “Suec” i holandski “Gasuni” /po devet odsto oba/.
Prije puštanja u rad “Sjevernog toka” Rusija je isporučivala gas u zapadnu Evropu preko tranzitnih zemalja Ukrajine i Bjelorusije, sa Ukrajinom koja je sebi uzimala dvije trećine isporuke.
Izvoz ruskog gasa u Evropu preko gasovoda u Ukrajini više puta je prekidan posljednjih godina zbog spora sa Kijevom povodom cijene.
Prva faza “Sjevernog toka” omogućila je Rusiji smanjenje isporuka gasa preko Ukrajine i direktnu isporuku Njemačkoj i drugim zemljama zapadne Evrope.
U periodu od januara do avgusta 2012. isporuka ruskog gasa zapadnoj Evropi preko Ukrajine pala je za 22.86 odsto – na 54 milijarde kubnih metara, dok se isporuka gasa preko “Sjevernog toka” od novembra 2011. do 1. oktobra 2012. popela na 8,7 milijardi kubnih metara, javila je agencija “Prime”.
Projekat “Sjeverni tok”, prvobitno nazvan “Gasovod sjeverne Evrope” lansiran je 2005. godine da bi se zadovoljila rastuća potražnja za prirodnim gasom u Evropi.
Ipak, globalna finansijska i ekonomska kriza i problem duga u zemljama evrozone doveli su do znatnog smanjenja potražnje u Evropi za prirodnim gasom, pa se čak sada može govoriti o višku isporuka gasa na evropskom tržištu.
U međuvremenu, način koji “Gasprom” primjenjuje kod formiranja cijena, a što je povezano sa naftom, čini ruski prirodni gas skupljim od gasa drugih izvoznika na evropsko tržište. Ovo ruskom gigantu otežava da ispuni kapacitet “Sjevernog toka”, kažu analitičari, prenosi RIA “Novosti”.
U prvih 11 mjeseci operacija “Sjevernog toka” gasovod je funkcionisao sa 30 do 40 odsto kapaciteta, pumpajući oko 9 milijardi kubnih metara gasa, rekao je šef za štampu “Sjevernog toka” Jens Miler.
Analitičar “Dojče banke” Jozef Auer rekao je da će druga faza “Sjevernog toka” biti nedovoljno iskorištena dok se snabdjevač ne saglasi da ponudi svoj proizvod po nižim cijenama.
