BEOGRAD, U Srbiji je 21 opština uspjela da privuče zajedno više od dvije mliljarde evra investicija.
Slijedeći primjere najbolje prakse Evropske unije, prije pet godina je Nacionalna alijansa za lokalni ekonomski razvoj (NALED) pokrenla Program za sertifikaciju opština sa povoljnim poslovnim okruženjem.
Po tom Programu 21 opština u Srbiji se kvalifikovala kao destinacija za ulaganja i rezultat su ulaganja od dvije milijarde evra investicija, rekla je izvršna direktorka NALED-a Voileta Jovanović.
“Tokom prethodnih pet godina 53 opštine je ušlo u proces serfitikacije, od čega se 21 kvalifikovala za ovaj sertifikat. To znači da godišnje četiri do pet opština ispuni zahtjeve za dodjelu sertifikata”, dodala je Jovanović.
Prema Jovanovićevoj, sertitikat NALED o dobrom poslovnom okruženju je dokument koji je tokom prethodnih pet godina postao prvi signal investitorima da je opština u koju dolaze predusretljiva prema privrednicima i potencijalnim ulagačima.
Posjedovanje sertifikata služi kao svojevrsni dokaz da opštine imaju jasne i jednostavne procedure, da je većina dokumenata i formulara dostupna preko interneta, da opština posjeduje planska dokumenta, prostorne, razvojne planove, bazu lokacija za investicije, ali i različite druge usluge koje su neophodne da bi investitorima bio pružen brz i efikasan servis.
Jovanovićeva je naglasila da su investitorima važne i baze podataka o obrazovnim kadrovima koji postoje u opštini, profilima radne snage koja su na raspolaganju, podaci o platama zaposlenih, informacije o drugim preduzećima koja mogu da budu potencijalni parnteri, dobavljači. Dostupne su i različite servisne informacije o kreditima, fondovima i drugim programima koji se nude investitorima i privredi, a posjedovanje sertifikat upravo garantuje da sve te informacije opština može da ponudi.
“Opština treba da ima i mehanizme za stalni dijalog između privrede i opštinskog rukovodstva”, zahtjevi su ulagača, tvrdi Jovanovićeva i navodi da je problem što većina opština u Srbiji nije proaktivna, pa se u privlačenju investicija u velikoj mjeri oslanja na republičku vlast.
“Ovim programom osposobljavamo lokalne samouprave da izgrade svoje kapacitete i da se bez pomoći sa strane nametnu ulagačima”, objasnila je Jovanović namjeru NALED, napominjući da je važno da ulagačima bude ponuđena sektorski izdefinisana ponuda, ali i da briga o njima bude konstantna i poslije početka poslovanja.
Prema Jovanovićevoj, sertifikacija opština traje obično od šest mjeseci do dvije godine, ali je potrebno da se taj period skrati na najduže godinu dana.
Direktor Agencije za strana ulaganja i promociju izvoza (SIEPA) Božidar Laganin kazao je da je jedno od prvih pitanja investitora koji dođu u agenciju da se raspitaju o potencijalnim investicionim destinacijama u Srbiji, kakva su infrastruktura i transportna mreža.
“Opštine koje su svoje industrijske zone pokrile planskim dokumentima mogu brže da odgovore na zahtjeve investitora kod izdavanja potrebnih dozvola i saglasnosti”, naveo je Laganin dodajući da je važno da postoje i dobra komunalna preduzeća jer su ona u mogućnosti da brže razviju nedostajuću infrastrukturu.
Laganin je uvjeren da u Srbiji postoji zdrava tržišna utakmica između gradova i opština, koju podstiču upravo SIEPA i NALED.
“Svaki put ukazujemo predstavnicima gradova i opština da je ključno kako će da se postave prema investitoru, kao i da li su tačne, precizne, sveobuhvatne informacije koje im nude. Sve lokalne samouprave koje su se blagovremeno pripremile, imaju veće šanse da priviku ulagače”, precizirao je Laganin.
Takođe važno je da ne postoje skriveni troškovi, odnosno da se dogodi da izdaci tokom realizacije ulaganja budu veći od onih koji su predstavljeni na početku.
“Sigurno da je investitorima važna organizacija lokalne administracije i ona nekada može da bude razlog za pozitivnu ili negativnu odluku o investiranju. Ukoliko imate proaktivnu opštinu koja ostavlja utisak da je na svaki problem na koji investitor naiđe spremna da odreaguje, ponudi rješenje, pomoć stručnih službi, ona će da dobije veći broj poena kod investitora”, tvrdi Laganin.
Jedna od takvih proaktivnih opština, dodaje, sigurno je i Inđija, u kojoj je administracija tako organizovana da investitori u kratkom roku dobijaju odgovore, potrebne dozvole i saglasnosti, što tu sredinu izdvaja od drugih i čini je konkurentijom.
Pored Inđije, koja je među prvim gradovima Srbije koji su dobili sertifikat NALED i značajno unaprijedili svoje investiciono okruženje, nalaze se i gradovi Loznica, Kragujevac, Novi Sad, Paraćin, Smederevo, Užice i Kruševac, Vranje, Bujanovac, Leskovac, Pirot, Subotica,Nis, Ruma, Zaječar, Stara Pazova, Sremska Mitrovica. Tanjug
