SOFIJA, Bugarska traži mogućnost da se evropski ili svjetski partneri uključe u izgradnju atomske centrale “Belene”, rekao je potpredsjednik Vlade Cvetan Cvetanov.
On je dodao da to neće biti samo bugarsko-ruski projekat.
“To što je Bugarska do sada uradila sa Evropskom komisijom i sa vodećim evropskim državama u automskoj energetici daće odgovor kako će se graditi nuklearka `Belene`”, rekao je Cvetanov za sofijski radio “Darik”, dodavši da će odluka biti donesena u skladu sa bugarskim interesima.
Potpredsjednik bugarske Vlade potvrdio je da se razmatra mogućnost da se reaktor, koji je namijenjen budućoj nuklearki “Belene” iskoristi kao sedmi reaktor jedine bugarske nuklearke “Kozloduj”. “Ukoliko do toga i dođe, onda opet to neće biti bugarsko-ruski projekat”, dodao je Cvetanov.
Bugarski premijer Bojko Borisov izjavio je prije dva dana da njegova vlada “razmatra mogućnost izlaska iz sporazuma sa ruskom kompanijom `Atomstrojeksport` o izgradnji nove nuklearne elektrane na Dunavu”.
Borisov je rekao da je Bugarska do sada potrošila blizu 700 miliona evra za projekat “Belene”, te da se u vezi sa tim projektom vode dva spora sa ruskom stranom – u Parizu i Ženevi.
Izgradnja nuklearke “Belene” počela je 1987. godine na osnovu međuvladinog sporazuma, koji su tada potpisali SSSR i Narodna Republika Bugarska. Nakon političkih promjena u Bugarskoj izgradnja je u potpunosti obustavljena.
Izgradnja nuklearke ponovo je aktuelizovana 2002. godine, a 2006. godine proveden je tender, na kome je pobijedila ruska kompanija “Atomstrojeksport”.
Ruski projekat “AEC-92” sa dva reaktora VVER-1000/V-466 nije bio samo sa najnižom cijenom, već je nudio i veću bezbjednost u odnosu na konkurenciju. Rusi su ponudili garanciju na 60 godina uz 90 odstotno korišćenje.
Evropski stručnjaci za energetiku EUR, nakon analiza, utvrdili su da “AEC-92” odgovara svim tehničkim zahtjevima. Sporazum o izgradnji između “Atomstrojeksporta” i Bugarske energetske kompanije potpisan je 18. januara 2008. godine. Potpisivanju je prisustvovao i tadašnji, a i sadašnji ruski predsjednik Vladimir Putin.
Zvanična izgradnja počela je 3. septembra 2008. godine.
U projekat je bila uključena i njemačka kompanija “RVE”, ali se zbog neriješenog finansiranja povukla, pa je Bugarska krenula u potragu za novim investitorima. Među investitorima, koji su dali principijelnu saglasnost je i Srbija.
Bugarska već raspolaže sa jednom atomskom centralom. Nuklearka “Kozloduj” nalazi se na sjeveru zemlje, na Dunavu. Sastavljena je iz šest reaktora, ali su prva četiri jačine od po 440 megavati zatvoreni iz bezbjednosnih razloga neposredno prije ulaska Bugarske u EU.
U opticaju se nalaze peti i šest reaktor, jačine od po 1.000 megavati, novije ruske proizvodnje za koje Evropska komisija smatra da su bezbjedni. To su potvrdili i stres testovi koji su radili bugarski, ali i evropski stručnjaci nakon dešavanja sa nuklearkom u Japanu.
Zahvaljujući nuklearki “Kozloduj” Bugarska je najveći proizvođač i izvoznik električne energije u regionu. Ova centrala učestvuje sa više od 33 odsto ukupne proizvodnje struje u Bugarskoj, a prošle godine proizvela je rekordnih 15,7 milijardi kilovatčasova električne energije.
Bugarska je u prošloj godini izvezla 10,5 milijardi kilovat-časova električne energije, što je za 7,5 odsto više u odnosu na 2010. godinu.
