BANJALUKA, Kontrola licenci za pravna lica u Republici Srpskoj tokom prošle godine dovela je do ukidanja ili umanjenja licenci za 43 preduzeća iz oblasti projektovanja i građenja, izjavila je Srebrenka Golić, ministar za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Srpske.
“Tu aktivnost provodimo da bi se uveo red u oblast projektovanja, građenja i izrade prostorno-planske dokumentacije i da se zaštite preduzeća koja rade po zakonu i odnose se odgovorno prema obavezama koje imaju i prema radnicima i prema institucijama”, pojasnila je Golićeva.
Jedan od prvih koraka koji je napravila, preuzevši mandat ministra, bilo je uspostavljanje partnerskih odnosa sa Privrednom komorom i Udruženjem građevinarstva i industrije građevinskog materijala te Sindikatom građevinskih i radnika u stambeno-komunalnim djelatnostima.
Usaglašeni su principi budućeg rada i djelovanja ovih institucija radi provođenja utvrđenih obaveza i pravovremenog identifikovanja i realizacije mjera koje mogu doprinijeti poboljšanju opšteg ambijenta privređivanja u ovoj oblasti. Plod saradnje je pojačana kontrola zakonitosti rada i ispunjenosti uslova pravnih lica koja posjeduju licence ovog ministarstva, tako da je nakon provedenog postupka od 1. februara do 31. decembra 2011. godine, nakon 393 inspekcijske kontrole, utvrđeno da 43 privredna subjekta ne ispunjavaju zakonske uslove.
Golićeva je napomenula, da je, osim donošenja podzakonskih akata koja su precizno definisali ko i kako može dobiti licencu, Ministarstvo nabavilo softver za vođenje elektronske baze podataka, koji će omogućiti da u svakom trenutku bude poznato da li pravna i fizička lica koja imaju licencu Ministarstva na bilo koji način zlupotrebljavaju ovlašćenja koja su im data ovom licencom.
Jedan broj preduzeća imao je više licenci, odnosno licence za različite faze u procesu građenja, te su im neke zbog neispunjavanja uslova ukinute, a one za koje ispunjavaju uslove i dalje su validne. Takođe, jednom broju preduzeća umanjena su neka od ranije datih ovlašćenja.
Golićeva ističe da je bilo i primjera kada su vlasnici sami tražili da se njihovim preduzećima umanje ranije data ovlašćenja, jer je došlo do promjena u firmi zbog kojih više ne ispunjavaju uslove koje su ispunjavali u trenutku kada su dobili licencu.
“To je potvrda da Ministarstvo odgovorno i dobro radi svoj posao u ovoj oblasti. Sigurna sam da ćemo uspjeti očistiti tržište u oblasti izvođenja građevinskih radova, izrade tehničke dokumentacije i izrade dokumenata prostornog uređenja od tzv. `tašna-mašna preduzeća` i mešetara koji raznim zloupotrebama varaju i svoje radnike i državu i zaštiti one koji rade po zakonu i ispunjavaju sve svoje obaveze i prema radnicima i prema društvu”, poručila je Golićeva.
Ona ističe da se iz spiska koji je javno objavljen vidi da nema povlaštenih preduzeća, te da se kontrola nastavlja, a planirano je da bude proširena i na fizička lica koja imaju našu licencu.
“Ako znamo da je u građevinarstvu zaposleno osam odsto ukupnog broja zaposlenih u Republici Srpskoj, da ova oblast sa šest odsto učestvuje u ukupnom bruto društvenom proizvodu i da direktno utiče na razvoj drugih privrednih grana i uslužnih djelatnosti – onda je jasno zašto moramo da angažujemo sve kapacitete u Ministarstvu, u Vladi, ali i u široj društvenoj zajednici, jer je riječ o potencijalu koji ne smijemo pustiti da se uruši“, objašnjava Golićeva.
Ona napominje da je izdavanje odobrenja za građenje objekata kolektivnog stanovanja, pa samim tim i izdavanje upotrebnih dozvola, u nadležnosti jedinica lokalne samouprave.
“Zbog toga ne raspolažem preciznim podacima da li i koliko je zgrada bez upotrebne dozvole. Činjenica je da ima nepravilnosti i da ima graditelja koji u beskrupuloznoj trci za zaradom ne poštuju standarde koji su propisani u građenju ni u pogledu konstrukcije ni u pogledu materijala koje koriste. Nastojaću da uvedem red i u tu oblast, jer nam bezbjednost građana mora biti daleko ispred profita”, poručila je ona.
Ministar Srebrenka Golić navodi da tehičke kontrole nakon i nadzor u toku građenja moraju biti na vrlo visokom nivou i da toga moraju biti svjesni svi investitori, izvođači i kontrolni organi.
“Moramo biti beskompromisni, jer se propusti u građevinarstvu skupo plaćaju. Upravo zbog toga ćemo, uporedo sa kontrolom ispunjenosti uslova za pravna lica, izvršiti i kontrolu licenci za fizička lica, posebno u dijelu koji se odnosi na nadzor nad izvođenjem radova.” -najavila je Golićeva i zaključila da su za ovu godinu planirane izmjene i dopune Zakona o uređenju prostora i građenju, pa će, osim daljeg uklanjanja administrativnih barijera u ovim oblastima, biti pojačani i kontrolni mehanizmi i zakonski regulisane sankcije za neodgovorna i pravna i fička lica u procesu građenja.
Reagujući na žalbe građevinskih investitora da su procedure za dobijanje dozvola za građenje dugačke i komplikovane, Golićeva je rekla da je to tačno, dodavši da je Zakon o uređenju prostora i građenju iz 2010. godine donio neke olakšice, koje, očigledno, nisu dovoljne.
“Moj osnovni cilj prilikom preuzimanja ovog ministarstva bio je uklanjanje administrativnih barijera u oblastima za koje sam nadležna. Zbog toga smo u ovoj godini planirali izradu izmjena i dopuna, ili, još vjerovatnije, novog zakona o uređenju prostora i građenju kako bi se uspješno realizovale aktivnosti na otklanjanju administrativnih barijera u postupku izdavanja dozvola za građenje, čiji je cilj skraćivanje vremena i pojednostavljenje procedura”, najavila je Golićeva.
Golićeva je ocijenila da će se Razvojem projekta “Urbana infrastruktura i pružanje usluga” – Formiranje jedinstvenog informacionog sistema o prostoru Republike Srpske – GIS (geografski informacioni sistem), omogućiti praćenje i kontrolu planskih rješenja u prostoru i brže procesuiranje zahtjeva stranaka.
“Biće omogućeno i brže uspostavljanje elektronske razmjene podataka i dokumenata prostornog uređenja između Ministarstva i jedinica lokalne samouprave, radi skraćivanja rokova za odlučivanje po zahtjevu i smanjenje broja koraka potrebnih da bi se dobile dozvole u oblasti građenja”, napomenula je Golićeva.
Na pitanje da li će Ministarstvo nešto preduzeti u vezi sa žalbama investitora na visinu taksi, kao i premjera i katastra, posebno kada je rječ o velikim objektima i infrastrukturnim objektima, Golićeva je rekla da su na prijedlog ovog ministarstva i date inicijative i donesen novi Zakon o republičkim administrativnim taksama.
“Time su višestruko smanjene republičke administrativne takse koje se obračunavaju u postupku izdavanja građevinske dozvole. Dali smo i inicijativu Republičkoj upravi za geodetske i imovinsko pravne poslove da pokrene postupak da se u Zakonu o finansiranju poslova premjera i uspostavljanja katastra nepokretnosti, propisana naknada od 0,3 odsto na vrijednost radova za finansiranje poslova premjera i uspostavljanje katastra značajnije umanji ili uskladi sa novom republičkom administrativnom taksom”, navela je Golićeva.
Ona je najavila da će Ministarstvo kod Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove pokrenuti i postupak radi preispitivanja načina utvrđivanja i obračuna, visine naknada i rente kako bi se obezbijedio jedinstven, transparentan i pravičan način utvrđivanja, obračuna i naplate naknade i rente za korišćenje građevinskog zemljišta.
Navodeći da je u Republici Srpskoj trenutno više od 80 000 nelegalno izgrađenih objekata, Golićeva je kazala da to treba riješiti jedinstvenim procedurama na cijeloj teritoriji Srpske i pojačanim radom inspekcijskih organa.
“Za legalizaciju bespravno sagrađenih objekata nadležne su lokalne zajednice i tu smo imali pravo šarenilo i u rokovima u kojima su donošene odluke o legalizaciji i u kriterijima za legalizaciju. S obzirom na to da vjerovatno neće biti ostvareni očekivani rezultati u legalizaciji bespravno sagrađenih objekata, Ministarstvo razmatra mogućnost da se legalizacija uredi posebnim zakonskim propisom, na sličnim principima kao u nekim zemljama u okruženju koje su ostvarile značajnije rezultate, uz uvažavanje njihovih iskustava u procesu urbane integracije u prostor bespravno sagrađenih objekata”, rekla je Golićeva.
S obzirom na to da važeći Zakon o uređenju prostora i građenju nije propisao jedinstvene kriterijume za legalizaciju i da je tokom primjene pokazao brojne manjkavosti, Golićeva je ponovila da Ministarstvo planira da novim zakonskim rješenjima dodatno olakša procedure i ukloni brojne administrativne barijere.
“One će dodatno stimulistati rast građevinarstva kao privredne grane i stvoriti pravni osnov da bespravna gradnja bude sanirana na jedinstven način na teritoriji Srpske“, rekla je ministar Srebrenka Golić. Srna
