BEOGRAD, Ljekari u Srbiji svake godine registruju oko 20.000 povreda na radu, ali se vještacima Fonda PIO javi tek hiljadu radnika.
Većina povrijeđenih, u namjeri da dobiju novčano obeštećenje, odustane već na samom početku jer ih od, ionako simboličnih iznosa uglavnom dijeli komplikovana procedura i nedostatak dokaza da rade – legalno.
U Fondu PIO objašnjavaju da se radnici mahom žale na Zakon o penzijsko-invalidskom osiguranju koji je veoma strog jer za 100 odsto tjelesnog oštećenja mjesečne naknade iznose tek oko 6.000 dinara.
– Visina novčane naknade za tjelesno oštećenje određuje se, u zavisnosti od utvrđenog procenta tjelesnog oštećenja, od 30 do 100 odsto i o tome odlučuje nadležna invalidska komisija po jasnim tabelama – kaže dr Dika Kajević. – Stoodstotno oštećenje je recimo gubitak oba ekstremiteta ili povreda očiju, kao što je bio slučaj kod zaposlenih u vojnim fabrikama gdje su, usred eksplozije, sasvim izgubili vid.
Dr Kajević dodaje da svako vještačenje u vezi sa povredama na radu podrazumijeva i dokaz da je poslodavac prijavio incident, što znači da se prava ostvaruju samo kada je u pitanju legalan radni odnos što često u praksi nije slučaj jer je sve veći i broj onih koji zarađuju ”na crno”. Tu tezu potvrđuju i u Inspektoratu za rad.
– U jedanaest mjeseci ove godine inspektori su obavili 1.109 nadzora zbog prijavljenih povreda na radnom mjestu – priča Predrag Peruničić, direktor Inspektorata za rad. – Poginuo je 41 radnik, 845 je zadobilo teške tjelesne povrede, a 204 lake.
U Inspektoratu dodaju i da se najčešće povređuju radnici u industriji i građevinarstvu, i to uglavnom muškarci između 36 i 55 godina starosti, a najčešće zadobijaju povrede šake, prstiju, nogu i to uglavnom u prvoj, prepodnevnoj smjeni.
U Upravi za bezbjednost i zdravlje na radu smatraju da su neophodna nova rješenja kojima bi se pojednostavile procedure i predlažu da se evidencija o povredama na radu vodi na jednom mjestu – u Fondu za osiguranje od povreda na radu. Njegovim osnivanjem bi se sav posao oko dokazivanja povreda i dobijanja odštete obavljao na istoj adresi.
Tužbe nikad ne stižu
Nakon što se povredi, radnik od ljekara opšte prakse traži uput za specijalistu, a sa novom dijagnozom se javlja u Republički fond za zdravstveno osiguranje gdje na rezultat vještačenja čeka najduže dva mjeseca. Tek sa ovim papirom može da se zatraži i uput za rehabilitaciono liječenje. A u slučaju da želi novčanu odštetu, mora da podnese privatnu tužbu protiv poslodavca. Na ovo se, međutim, malo ko odluči i to ne samo zbog straha od gubitka posla, već zato što građanske parnice traju i po nekoliko godina. Novosti
