BEOGRAD, Industrijski i građevinski radnici prošli bi bolje u Srbiji, dok bi prosvjetarima, zdravstvenim radnicima i činovnicima bilo isplativije u Republici Srpskoj.
Do ovog zaključka stiže se kada se uporede plate po sektorima u ove dvije zemlje, koje su doskoro imale vrlo slične ekonomske probleme.
Iako je prosječna plata u RS veća za samo 29 evra u odnosu na prosječnu platu u Srbiji, od izbijanja svjetske ekonomske krize kretanja na ova dva tržišta dosta su različita.
Do prije tri godine, prosječna zarada bila je veća u Srbiji. Republika Srpska je od 2008. godine povećala obim industrijske proizvodnje za 33,4 odsto, što je uporedivo sa kineskim rastom, dok Srbija ima osam odsto niži nivo proizvodnje u odnosu na pretkriznu godinu.
Pad broja zaposlenih je u RS bio relativno manji (sa 259.000 na 240.000) u odnosu na Srbiju (sa 1.992.000 na 1.755.240), dok je nezaposlenost akutni i višegodišnji problem u obe zemlje.
“U RS su za čak 36 odsto veće plate u zdravstvu, 18 odsto u obrazovanju, a 15 odsto u državnoj upravi u odnosu na zarade u Srbiji. Kući više odnesu i oni koji rade u trgovini i ugostiteljstvu RS. Sa druge strane, u Srbiji su za 46 odsto veće plate u sektoru nekretnina, i za 20 odsto u bankama, a bolje plate imaju zaposleni u rudarstvu i prerađivačkoj industriji”, navodi ekonomista Miroslav Zdravković.
Uporedili smo i druge pokazatelje, pa je tako promet u trgovinama u velikom padu u Srbiji, dok je u RS u porastu. Takođe, rast cijena u RS znatno je manji u odnosu na Srbiju. Iako su penzije u Srpskoj značajno niže nego u Srbiji, budžet RS je u ravnoteži dok je srpski u ogromnom deficitu.
“Pošto je Srbija od sedam do deset puta ekonomski veća, ona bi trebalo da podstiče razvoj RS kroz veću potrošnju robe koja se tamo proizvodi. To se dogodilo u septembru ove godine, pa je RS ostvarila rekordnu mjesečnu vrijednost izvoza od 127 miliona evra, a zahvaljujući rekordnoj vrijednosti izvoza u Srbiju od 30 miliona evra”, kaže Zdravković.
Ekonomista u Centru za novu politiku Goran Nikolić procjenjuje da je u RS nezaposlenost veći problem nego ovde, dok je stopa zaposlenosti manje-više ista u obje zemlje.
“Njima su rashodi za penzije manja stavka u budžetu nego kod nas, i to je njihova prednost. S druge strane, nedostatak im je što su im plate u javnom sektoru veće, pa je to veća stavka u njihovoj državnoj kasi”, komentariše Nikolić.
Profesor na Ekonomskom fakultetu u Beogradu Ljubodrag Savić podsjeća da je Srbija po većini pokazatelja ispred Bosne i Hercegovine, dok je Republika Srpska uspjela da bude ispred Srbije po nekolicini parametara.
“Sve to suštinski ne znači mnogo, kada je učešće industrijske proizvodnje u BDP-u u obje zemlje vrlo nisko”, konstatuje Savić. Press
