BIJELJINA, Zbog nepovoljnih demografskih kretanja ugroženi su penzijski sistemi koji počivaju na principima međugeneracijske solidarnosti, upozoreno je na stručnom skupu u Briselu na kojem je učestvovao direktor Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje /PIO/ Republike Srpske Mladen Milić.
Učesnicima skupa iz zemalja centralne Evrope i Azije predstavljen je izvještaj “Obrnuta piramida” Svjetske banke i Evropske komisije, u kojem se navodi da ovi sistemi sve teže mogu da obezbijede isplatu penzija za sve veći broj penzionera, saopšteno je iz Fonda PIO Srpske.
Održivost penzijskih sistema koji počivaju na principu međugeneracijske solidarnosti ugrožena je zbog povećanja prosječne dužine života, značajnog pada fertiliteta i povećanje migracije stanovništva.
Na skupu je zaključeno da se pred penzijskim sistemima u centralnoj Evropi i Aziji u predstojećem periodu nalaze veliki izazovi u vidu teško premostivih demografskih problema.
Pošto je za rješavanje demografskih problema potrebno nekoliko desetina godina, istaknuto je da treba hitno posvetiti pažnju porastu nataliteta, kako bi se održao rast radnosposobnog stanovništva koje će u penzijskim sistemima na principima međugeneracijske solidarnosti svojim radom i uplatom doprinosa obezbijediti sredstva za penzije sve većeg broja korisnika.
Milić ističe da demografske probleme nedostatka radno sposobnog stanovništva razvijene i finansijski jake ekonomije i države rješavaju migracijom radnosposobnog i kvalifikovanog stanovništva iz nerazvijenih zemalja.
On navodi primjer Njemačke, koja narednih tri ili četiri godine ima potrebu za dva miliona radnika različitog profila, a nedostatak vlastitog kadra će se u etapama obezbijediti kroz izdavanje radnih dozvola strancima.
Prema Milićevim riječima, to zemlje u razvoju dovodi u još teži položaj, jer će, uz rast broja penzionera, istovremeno doći i do smanjenja radnosposobnog stanovništva.
Milić ocjenjuje da se mora aktivno raditi na podsticanju dužeg radnog vijeka i na individualnoj štednji.
Na skupu u Briselu rečeno je da će se sadašnje radnoaktivne generacije suočiti sa velikim problemima za obezbeđenje penzija u starosti, ukoliko se u što kraćem roku ne započne provođenje odlučnih reformi penzijskih sistema.
Ocijenjeno je da su budžeti brojnih zemalja na krajnjoj granici mogućnosti obezbjeđenja potrebnih sredstava za finansiranje isplate penzija, a mnoge reforme provedene u penzijskim sistemima zemalja centralne Evrope i Azije nisu dovoljne da bi ih učinile samoodrživim, jer su neke već morale biti poništene usljed kratkoročnih fiskalnih pritisaka.
U izvještaju stručnjaka navedeno je i da nezapočinjanje reformi u vrlo bliskoj budućnosti rezultiraće neminovnim smanjenjem penzija, jer sadašnji broj zaposlenih ne raste istim tempom kao što raste broj penzionera u zemljama centralne Evrope i Azije.
“Podizanje starosne granice za penzionisanje, podsticanje podrški pojedincima da duže rade i smanjenje rada ‘na crno’ značajno bi doprinijelo da se penzijskim sistemima obezbijede prihodi koji bi omogućili njihovu samoodrživost i na tome treba aktivno odmah započeti rad kako bi se zaustavili ili bar ublažili negativni trendovi”, zaključak je sastanka u Briselu, koji su organizovali Svjetska banka i Evropska komisija. Srna
