BEOGRAD, Srbija je po brzini rasta izvoza druga u svijetu, a prema prvim procjenama, ove godine prihod od prodaje u inostranstvu dostići će 11 milijardi evra, što je 30 odsto više nego prošle godine.
Izvoz iz Srbije za devet mjeseci ove godine bio je 26,7 odsto veći nego u istom periodu prošle godine, što je, prije svega, rezultat rasta izvoza automobilske industrije, u kojoj je zajednička italijansko-srpska kompanija Fiat automobili Srbija (FAS) iz Kragujevca zauzela lidersku poziciju na listi najvećih srpskih izvoznika, prenijela je RTS.
Prije dva dana u luci Bar u Crnoj Gori svečano je obilježen pretovar 100.000-og kragujevačkog “fijata” na putu za svijet, čime je ta kompanija zauzela lidersku poziciju na listi najvećih srpskih izvoznika.
Šumadija je postala region sa najvećim izvozom, a poljoprivreda više nije jedina grana koja ima veći izvoz od uvoza.
Analitičari naglašavaju da je dobro što uvoz raste sporije, pa je pokrivenost uvoza izvozom za godinu-dvije povećana oko 14 odsto, na 73 odsto.
Potpredsjednik Privredne komore Srbije Mihajlo Vesović rekao je RTS-u da to pokazuje da su se određene investicije iz prethodnog perioda počele isplaćivati na način da smo postali izvoznici proizvoda višeg stepena prerade.
Ekonomista Miroslav Zdravković rekao je da je Srbija do juna imala tri do pet puta manju vrijednost izvoza od Slovenije ili Hrvatske pojedinačno, da bismo sad imali nagli skok rasta, gdje je naša vrijednost veća od njihove zajedno.
Osim “Fijata”, na listi najvećih izvoznika su NIS, “Tigar”, “Petrohemija”, “Hemofarm”, “Gorenje”, “Tarket” i oni su najzaslužniji za to što je za devet mjeseci ove godine izvoz bio 26,7 odsto veći nego u istom periodu prošle godine, pri čemu je rastao i uvoz, ali nepunih pet odsto.
Spoljnotrgovinski deficit sa svijetom Srbija je tako smanjila za oko 27 odsto, na blizu 3,2 milijarde evra.
Prema zvaničnim statističkim podacima, od januara do septembra ostvarena vrijednost izvoza bila je 8,1 milijardi evra, što predstavlja rast od 26,7 odsto u odnosu na isti period lani, dok je uvoz iznosio 11,3 milijardi uz rast od 4,8 odsto.
“Naš najveći probem u zadnjih 10 godina bio je izuzetno veliki spoljnotrgovinski deficit. Ako se nastavi ovaj trend, možemo da očekuemo da se bar jedan problem otkloni i da postanemo izvozno orjentisana privreda”, smatra Vesović.
Ekonomista Jurij Bajec ocijenio je da Srbija i dalje više uvozi, nego što izvozi, ali ta razlika između uvoza i izvoza se smanjuje i prema projekcijama za tri godine ona će se još više smanjiti.
“Ako budemo nastavili sa ovom orijentacijom, 2016. godine učešće izvoza u BDP-u biće preko 50 odsto”, procijenio je Bajec.
Prema ocjeni ekonomista, narednih mjeseci izvoz će rasti, ali sporije. Eksperti su skrenuli pažnju da nema razloga za euforiju, jer je startna pozicija Srbije loša.
Ekonomista Zdravković ukazao je da Srbija ima najmanji izvoz po glavi stanovnika u cijeloj Evropi od nekih 40 zemalja.
“Sa ovako visokom stopom rasta, godinu ćemo završiti sa malo većim izvozom po stanovniku od Makedonije i Bosne i Hercegovine“, ocijenio je Zdravković.
Sa očekivanih 11 milijardi evra ove godine imaćemo izvoz od oko 1.500 po evra po glavi stanovnika, u odnosu na, recimo, slovenačkih šest, sedam hiljada evra. Tanjug
