RIM, Italija je jedina zemlja Evropske unije u kojoj kupovna moć po glavi stanovnika opada u posljednjih petnaest godina, a javni dug vrtoglavo raste.
Evropa je oduvijek imala po nekog bolesnika, ocijenio je francuski list “Eko”.
Početkom 2000-ih, to je bila Njemačka čiji je privredni rast tada bio je ugušen, nezaposlenost rasla, a budžetski deficit bio u toj mjeri prekomjeran da je čak i Brisel morao da reaguje.
Kriza je zatim uzela maha širom čitavog starog kontinenta, posebno na periferiji. Najprije je pogodila Grčku, zatim Irsku, potom Španiju, zemlje koje su donedavno smatrane uzornim, a sada moraju da ulože dodatno napore za ponovan privredni oporavak.
Kada je izgledalo da se situacija smiruje, Francuska je postala sljedeći kandidat za ulazak u krizu zbog nesposobnosti da se reformiše iznutra kao i da obuzda javne finansije.
Međutim, stanje italijanske ekonomije je zaista krajnje zabrinjavajuće, tako da postoji opasnost da će jednog dana ugroziti čitavu Uniju.
Rizik je utoliko veći što se ta zemlja suočava sa ogromnim političkim problemima, sa hroničnom nestabilnošću bankarskog sistema, mlakim rukovodstvom i neprekidnom neodlučnošću.
Zašto je italijanska ekonomija bolesna?
Zato što ona nije u stanju da raste. Pošto proizvodnja opada iz tromjesečja u tromjesečje već posljednje dvije godine, bolest uzima sve više maha, prokomentarisao je francuski list.
Prema podacima evropskog Zavoda za statistiku, Italija je jedina zemlja EU u kojoj kupovna moć po glavi stanovnika opada posljednjih 15 godina. Od uvođenja evra, kupovna moć je svuda rasla, čak i u Grčkoj. Bilo bi dobro kada bi bilo moguće ovu italijansku slabost pripisati krizi iz posljednjih nekoliko godina ili budžetskoj štednji.
Međutim, to nije moguće, jer je ona samo pojačana krizom. Tokom decenije koja je prethodila 2008. godinu, italijanski privredni rast je bio sporiji nego u evrozoni, u prosjeku on je u Italiji na godišnjem nivou bio 1,5 odsto a u evrozoni 2,3 odsto. U istom periodu proizvodnja je u Italiji pala za 1,4 odsto, a u evrozoni za 0,3 odsto.
Naravno, Italijani imaju pravo na kolektivnu odluku o stagnaciji privrednog rasta, ali njihova država je nagomilala ogroman dug koji će morati da vrati.
Ovogodišnji javni dug Italije prelazi 130 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), i peti je po veličini u svijetu, poslije Japana, Grčke, Jamajke i Libana, a po apsolutnom iznosu je na trećem mjestu. Pošto BDP više ne raste, onda javni dug mora da se povećava.
Kamatna stopa javnog duga već iznosi pet odsto BDP, što je politički teško riješiv problem zbog čega bonitetne agencije prijete da će dodatno sniziti kreditni rejting Italije.
Pojedini analitičari tvrde da je italijanski dug toliko veliki da on nikada neće moći da padne ispod 100 odsto BDP. Jedina mogućnost izlaska Italije iz krize je povećanje privrednog rasta ili u suprotnom prijeti joj bankrot.
Međutim, to je preveliki zalogaj za zemlju gdje privreda ne pokazuje znake oporavka, gdje produktivnost stagnira posljednjih 10 godina. Bez obzira što se broj radno sposobnog stanovništva u Italiji ubrzano smanjuje, 40 odsto mladih je bez posla.
Italiji je takođe potreban daleko otvoreniji sistem socijalne zaštite koji će sprečavati nekontrolisano otpuštanje radnika kao i sve učestaliju prodaju dobrostojećih domaćih firmi velikim stranim gigantima.
Ali na opšte iznenađenje, italijanski “bolesnik” kao da još uvijek nije svjestan ozbiljnosti svoje bolesti, zaključuje pariski list. Tanjug
