BANJALUKA, Vlade entiteta, opštine, gradovi i kantoni tokom prošle godine dodijelili su ukupno 551,5 miliona KM “državne pomoći”, što je 143,6 KM po stanovniku.
Kako se navodi u izvještaju Savjeta za državnu pomoć, koji je usvojio Savjet ministara BiH, najviše je otišlo na subvencije, i to 279,6 miliona KM, dok je na grantove potrošeno 174,7 miliona KM.
Od ukupno isplaćene pomoći za poljoprivredu, privredu, javna preduzeća i javne ustanove FBiH je dodijelila 284,8 miliona KM, dok su institucije RS po tom osnovu isplatile 250,9 miliona KM, a Brčko distrikt 17,7 miliona KM.
“Problem je što je najviše tog novca otišlo u javni sektor i prema javnim preduzećima kako bi se očuvao socijalni mir”, smatra Izudin Kešetović, profesor Ekonomskog fakultata Univerziteta u Tuzli.
Kada su u pitanju subvencije tokom prošle godine FBiH je dodijelila 121,2 miliona KM, dok je RS po tom osnovu izdvojila 34 miliona više ili ukupno 155,2 miliona KM.
Od ukupno isplaćenih podsticaja najviše je otišlo na poljoprivredu i ribarstvo, i to ukupno 160,8 miliona KM, što je procentualno manje nego što je to slučaj u zemljama regiona i EU.
Što se tiče grantova i nepovratne pomoći, FBiH je po tom osnovu dodijelila 141,2 miliona, dok je RS nešto malo više od 26 miliona KM.
Zanimljivo je da FBiH kroz poreske olakšice nije pomagala svoju privredu, dok je RS po tom osnovu izdvojila čak 68,8 miliona KM. Tokom prošle godine otpisano je ili preuzeto dugova u iznosu od 374,4 miliona KM, od čega je FBiH otpisala 210.000, a Brčko distrikt 164.400 KM.
Mali i srednji privredni subjekti kroz budžete institucija RS dobili su 90,07 miliona KM, dok je u FBiH po tom osnovu isplaćeno 14,8 miliona KM, a kada je u pitanju sanacija privrednih subjekata RS je izdvojila 36,1 milion KM, dok je FBiH tek nešto više od dva miliona KM.
U sektoru saobraćaja RS je dodijelila gotovo 10 miliona KM više nego FBiH, koja je po tom osnovu isplatila 17,1 milion KM. I RS i FBiH najviše novca kada je u pitanju saobraćaj usmjerili su na željeznice.
U izvještaju Savjeta za državnu pomoć BiH navodi se da je ukupno isplaćena državna pomoć 2,1 odsto BDP-a, dok su države članice EU za državnu pomoć u prosjeku izdvajale 0,9 odsto BDP-a ne računajući pomoć u željezničkom prometu.
“Treba pojačati napore za smanjenje opšteg nivoa državne pomoći i fokusirati se na prelazak s podrške pojedinim preduzećima ili sektorima na podsticanje ciljeva koji su od interesa za EU, kao što su zapošljavanje, regionalni razvoj, zaštita životne sredine, obuka, istraživanje i razvoj”, navodi se u izvještaju.
Kada je u pitanju zapošljavanje i podsticanje zapošljavanja, insitucije odnosno budžeti iz FBiH po tom osnovu prošle godine izdvojili su 5,9 miliona KM, dok je RS tek nešto više 1,5 miliona KM. Zanimljivo je da je Brčko distrikt po tom osnovu izdvojio više od RS, i to preko dva miliona KM.
“U BiH ne postoji sektorska politika i planiranje. Nije tačno da novca nema, nego se neracionalno troši i raspodjela se vrši postojećim političkim dogovorima”, smatra Kešetović.
Državna pomoć
FBiH – 284.872.973 KM
RS – 250.966.413 KM
Brčko – 15.758.733 KM
Ukupno – 551.598.119 KM
Subvencije
FBiH – 121.082.081 KM
RS – 155.247.565 KM
Brčko – 3.266.337 KM
Ukupno – 279.595.983 KM
(Nezavisne)
