BANJALUKA, ZVORNIK, Poreska uprava RS podnijela je zahtjev za otvaranje stečaja u Fabrici glinice “Birač” iz Zvornika u cilju naplate potraživanja u iznosu od oko 17 miliona KM, saznaju “Nezavisne” u Vladi RS.
Zvaničnici RS očekuju da će se kroz efikasno “programirano” sprovođenje stečaja, kojeg treba da odobri Okružni privredni sud u Bijeljini, fabrika “očistiti” tereta nagomilanih obaveza i preći u ruke povjerilaca, među kojima su najveći Poreska uprava i vanbudžetski fondovi RS.
“‘Birač’ je suviše važna kompanija za RS i sve aktivnosti se sprovode s ciljem nastavka proizvodnog procesa i rada fabrike čime bi bila sačuvana i radna mjesta”, kazao je sagovornik Nezavisnih uključen u aktivnosti Koordinacionog tima Vlade RS.
Mogućnost pokretanja stečaja “Birča” u četvrtak je nagovijestio i predsjednik RS Milorad Dodik, ističući da je to jedna od opcija kojom bi RS preuzela upravljanje fabrikom, dok je kao altarnativu naveo dogovor sa većinskim akcionarima da izađu iz vlasničke strukture.
Kontrolni organi RS su 2. aprila započeli provjeru poslovanja “Birča” sa naglaskom na otpreme proizvoda koje ne prate fakture i uplate, zatim transakcije između više njegovih povezanih preduzeća, kao i utroška kreditnih sredstava Investiciono-razvojne banke (IRB) RS. U akciji učestvuju pripadnici MUP-a RS, Poreske uprave, Deviznog inspektorata i Republičke uprave za inspekcijske poslove RS. Istražioci, pored “Birča”, “češljaju” ostale zvorničke firme u vlasništvu litvanske grupacije “Ukio”, i to “Aluminu”, “Alusil”, “Mehaniku”, “Birač energo” i “Energoliniju”, zbog sumnji u izvlačenje kapitala i profita van RS.
Dok Vlada RS krči teren za preuzimanje “Birča”, dotle je vlasnik grupacije “Ukio” Vladimir Romanov u petak na vanrednoj sjednici Skupštine akcionara zvorničke fabrike smijenio Upravni odbor na čelu sa Martinasom Ugijanskisom. Za članove UO imenovao je Čedu Zelenovića i Oksanu Kovtun (bili i u prethodnom sazivu), te Sonju Rubež, Eduarda Vostrotina i Sergeja Cigankova.
Mali akcionari “Birča” koji su prisustvovali sjednici kažu da je upečatljivo bilo da u fabriku nisu došli smijenjeni Ugijanskis i generalni direktor Virginijus Vajega. Ističu da je Romanov na sjednici Skupštine krivicu za stanje u fabrici svalio na Ugijanskisa, te rekao da je lično bio spreman finansijski podržati “Birač”, ali da to nije mogao sprovesti zbog blokade Ukio banke u Litvaniji na čijem čelu je bio Ugijanskisov otac.
Romanov je nakon sjednice izjavio novinarima da je “Birač” bio zavisan od Ukio banke, koja je htjela da u fabrici rade Litvanci, dodavši da je stoga riješio da promijeni menadžment. Komentarišući obaveze fabrike, Romanov je rekao da je dug prema Ukio banci blizu 70 miliona evra, a institucijama i dobavljačima u RS i BiH oko 60 miliona KM.
On je negirao da je bilo zloupotreba u poslovanju “Birča”, ali je potvrdio da je stanje u fabrici teško. Rekao je da će pokušati da razgovara sa zvaničnicima Vlade o sanaciji duga, iskazujući spremnost na investiranje u fabriku. Komentarišući najave o mogućem preuzimanje fabrike od strane RS, Romanov je rekao da to može da “učini Vlada ukoliko joj se isplati da vodi firmu s ovolikim gubicima i dugovanjima”.
“Prošle godine imali smo osam miliona evra gubitka, jer je pala cijena proizvoda na tržištu. Ko može da pokrije ovu razliku”, kazao je Romanov.
Stanko Stojanović, zamjenik predsjednika Sindikata “Alumine”, koji je lani otpušten iz fabrike zbog javnog istupa o dugovima fabrike prema radnicima, kazao je juče za “Nezavisne” da sada na vidjelo izlazi ono na šta su ukazivali.
“Kolega i ja dobili samo otkaz samo zato što smo izjavili da se kasni s isplatom plata prema radnicima, dok glinica i zeolit iz fabrike stalno izlaze i nikada na lageru nema više od tonu zaliha”, rekao je Stojanović.
On je kazao da su radnici “Birča” zadnju platu dobili za januar, dok uplate doprinosa kasne do pet mjeseci u zavisnosti od firme članice grupacije. Nezavisne novine