PEKING, Investicioni “bum” u Kini će uskoro prestati i nakon toga najmnogoljudnija zemlja svijeta suočiće se sa “žestokim padom” privrednog rasta.
Privredna ekspanzija u Kini će tokom srednjeročnog perioda opasti, na četiri do šest odsto godišnje, prognoziraju eksperti njujorškog Fonda međunarodne ekonomije Nuriel Rubini.
Vlada u Pekingu će morati zbog toga da preduzeme drastične mjere za reformisanje privrede.
Peking je, inače, ove godine predvidio ekonomsku ekspanziju u Kini od 7,5 do osam odsto, što je osjetno manje u odnosu na period od početka protekle decenije kada je godisnja stopa rasta bila uglavnom dvocifrena, prenosi portal Finmarket.
Eksperti Rubinijevog fonda su do zaključka o “neminovnom i snažnom padu rasta kineske privrede” došli proučavajući kretanja u ekonomijama 47 zemalja koje su ranije imale investicioni “bum” da bi se poslije toga suočile sa naglim smanjenjem ekonomske ekspanzije.
Ukoliko je u nekoj od proučavanih zemalja prosječan rast tokom ekonomskog blagostanja bio 6,8 odsto godišnje, tada je u periodu kada je prestao povoljan investicioni ciklus taj rast opao, u periodu od pet godina, na prosječnih 2,8 odsto.
Imajući u vidu to iskustvo, Rubinijev fond predviđa da će nivo privrednog rasta u petogodišnjem periodu nakon završetka visoke investicione aktivnosti u Kini opasti na 4,2 do 5,9 odsto godišnje.
Kina je, prema ocjeni stručnjaka koje predvodi čuveni “Dr Propast”, sasvim blizu ostvarenja navedenog lošeg scenarija, jer se očekuje da će se nepovoljan obrt u njenoj ekonomiji dogoditi za dvije godine.
U opširnoj analizi tekućeg i budućeg stanja zdravlja kineske privrede, eksperti Fonda Rubini ukazuju da se investicioni bum u nekoj zemlji približava kraju kada je sve teže održavati rast duga.
Kineski dug koji obuhvata dugove kompanija, vlade i stanovništva je, prema navodima Rubinijevog fonda, počeo naglo da raste 2009. godine, kada je dostigao 227 odsto vrijednosti bruto domaćeg proizvoda zemlje. Prihodi kineskih kompanija nisu dovoljni da one normalno servisiraju sve veće dugove koji su proteklih nekoliko godina naglo uvećani i zbog rasta zaduženosti putem nelegalnih bankarskih transfera, ali i još nekim rizičnim finansijskim operacijama.
Ekonomisti Međunarodnog monetarnog fonda i Svjetske banke vjeruju, za razliku od eksperata Rubinijevog fonda, da će se kineska privreda snažno razvijati i nakon 2015. godine. MMF prognozira, na primjer, uspon kineske privrede u 2017. od 8,5 odsto, uz napomenu da će se nakon toga udio investicija u drugoj po snazi svjetskoj privredi postepeno smanjivati.
Svjetska banka je 2011. objavila dugoročnu prognozu rasta kineske privrede u kojoj se predviđa njenu ekspanziju, u periodu do kraja ove decenije, od približno osam odsto godišnje. Ta prognoza Svjetske banke bila je zasnovana na poređenju kineske i privreda Japana, Tajvana i Južne Koreje i to u periodima kada su ekonomije te tri azijske zemlje bile otprilike na nivou koji sada ima privreda Kine.
I njujorški privatni Paterson Institut za međunarodnu ekonomiju optimistički gleda na budući privredni razvoj Kine i prognozira prosječan privredni rast u toj zemlji od 7,5 odsto, uz istovremeni pad investicija.
Ekonomisti Paterson instituta Nikolas Lardi i Nikolas Borst su napisali veoma optimističan scenario razvoja kineske privrede, a u svijetlu budućnost te ekonomije vjeruju i eksperti HSBC banke Stiven King i Madhud Dža.
King i Dža predviđaju da će Kina ove godine imati privredni rast od 8,3 odsto. Oni savjetuju da druge zemlje prošire ekonomske veze sa Pekingom, jer je to, prema njihovom mišljenju, jedini način da osiguraju bolju budućnost u narednim godinama i decenijama.
Strunjaci Siti grupe ne dijele, međutim, optimizam pomenutih eksperata i predviđaju da Kina može, u dugoročnoj perspektivi, ostvariti sedmoprocentni privredni rast, ali samo pod uslovom da sprovede temeljite ekonomske reforme. Ako to ne učini ekspanzija njene ekonomije neće premašiti pet do pet i po odsto godišnje.
Dr Propast nije optimističan ni kada je situacija u Italiji u pitanju. Prema njegovim riječima, politička situacija u Italiji predstavlja rizik poput cunamija i ona je odraz širih problema sa kojima je suočena evropska monetarna unija.”Evrozona prolazi kroz ozbiljnu društveno – političku fragmentaciju koja bi mogla da vodi daljoj destabilizaciji tog monetarnog bloka”, upozorio je Nurijel Rubini.
Za Kinu dakle ima različitih prognoza, s druge strane, turski predsjednik Abdulah Gul rekao je da će njegova zemlja 2050. godine biti najjača evropska ekonomska sila. Kako on tvrdi, Turska će biti najveća ekonomija, broj jedan, 2050. godine. B92, Tanjug
