PARIZ, Kina, na opšte iznenađenje, dvije godine uzastopce izvozi pirinač, i to ubrzanim tempom, tako da se postavlja pitanje da li će, ukoliko se to nastavi, biti u stanju da prehrani najmnogoljudniju naciju na svijetu.
Izvoz kineskog pirinča je porastao za samo godinu dana sa 575 hiljada u 2011. na 2,8 miliona tona u 2012.
U Kini, kao i u Japanu i u velikom brojom azijskih zemalja, piranač predstavlja glavni prehrambeni sastojak svakodnevne ishrane stanovništva.
Japan je da bi obezbjedio snabdijevanje domaćeg tržista i spriječio prodaju u inostranstvu uveo taksu od 400 odsto na izvoz pirinča, a japanska vlada je primorana da dozvoli plasman na stranom tržistu domaćeg pirinča jedino u vidu međunarodne pomoći kako bi se odazvala zahtjevima Svjetske trgovinske organizacije o obaveznoj minimalnoj količini izvoza ovog artikla.
Cijena domaćeg pirinča u Japanu je četiri puta veća nego na svjetskim tržištima, a država je na sebe preuzela obavezu da plati razliku u cijeni.
Odnedavno je pirinač u Kini postao skuplji za 50 odsto u odnosu na izvoznu cijenu vijetnamskog pirinča, jer su kineske vlasti, po ugledu na japanske, odlučile, da suspenduju tržišnu cijenu u korist fiksnih subvencionisanih od strane države.
Cijena pirinča u Kini je prije svega društveni ulog, prokomentarisao je francuski list “Tribin”.
Od privrednog uspona Kine, razlika između sela i grada u toj zemlji je povećana, dok je dohodok urbanog dijela populacije znatno povećan, prihodi ruralnog stanovništva, koje predstavlja nešto manje od 50 odsto populacije, imaju tendenciju stagnacije.
Kina je u toku svog privrednog uspona preobražena iz maoistickog režima u kome se strogo vodilo računa o socijalnoj jednakosti u državu sa jednom od najvećom raslojenošću među stanovništvom.
Razlog takve podijeljenosti u velikom dijelu leži u slaboj produktivnosti poljoprivrednika koji obično obrađuju male površine zemljišta na kojima je mehanizacija slabo zastupljena, dok vlasti i dalje ostaju bez odgovora na takvu nezavidnu situaciju.
Kineski zakon ne dozvoljava da poljoprivredna dobra budu u privatnom vlasništvu, zbog čega su seljaci sve ogorčeniji, što je dovelo i do protesta prošle godine u jednom selu na jugu Kine.
Zbog subvencionisane cijene domaćeg piranča kineski uvoznici su uzurbano kupovali 50 odsto jeftiniji vijetnamski pirinač prodajući ga potom duplo skuplje na domaćem tržištu.
Za razliku od Japana, Kina je pristupajući Svjetskoj trgovinskoj organizaciji morala da potpiše niz sporazuma o carinskim tarifama, prije svega u pogledu poljoprivrednih proizvoda, što je obavezuje da se drži tarifa koje ne prelaze 15 odsto vrijednosti oporezovanih proizvoda.
Kina nije izuzetak u tom pogledu, jer je Tajland suočen sa sličnim problemima, 2012. izgubio primat u izvozu pirinča ustupajući mjesto Indiji i Vijetnamu. Tanjug
