BANJALUKA, U RS je u prošloj godini povećan udio starosnih penzija, koji je konačno prešao “magični prag” od 50 odsto, koji je bio nedostižan prethodnih godina, dok se istovremeno smanjuje broj invalidskih u ukupnoj strukturi penzija.
Pokazuju to podaci Fonda penzijsko-invalidskog osiguranja (PIO) RS, prema kojima je u decembru prošle godine udio starosnih penzija bio 50,53 odsto, porodičnih 31,93, invalidskih 17,37, a ostalih prava 0,17 odsto.
Naime, na ove promjene u strukturi penzije najviše je uticala primjena novog Zakona o PIO, ali i aktivnosti nadležnih institucija, prije svega Fonda PIO, kroz akciju “Stop prevarama, do penzije pošteno”.
U svemu ovome treba naglasiti da je poenta svakog penzijskog sistema ta da se ima što više starosnih penzija, kojih u zapadnim zemljama ima između 65 i 70 odsto. U Fondu PIO RS kazali su da je za porast starosnih penzija, koji je poželjan u svakoj državi, ključno dosljedno poštovanje odredbi novog Zakona o PIO te da su zakonska rješenja sve bolja i bolja u smislu da se ide na optimum po godinama života i što dužeg staža osiguranja, odnosno rada. Istakli su da RS odavno nema institut prijevremene penzije koja bi omogućavala da neko u normalnim okolnostima ode u penziju prije 40 godina navršenog penzijskog staža.
“RS je novim Zakonom o PIO ‘pooštrila’ uslove za odlazak u penziju u smislu da se povezuju oba elementa, i godine života i godine staža, pa je opšti uslov da se ima 65 godina i najmanje 15 godina staža, a druga je 40 godina penzijskog staža i 60 godina života”, rekli su u Fondu PIO i dodali da je poenta da se ne dozvoli relativno mladim ljudima da odu u penziju. Iz tog razloga istakli su da je ključno da novi zakon stimuliše ljude na što duži rad, odnosno da ih odvraća od nastojanja da odu u penziju prije ispunjenja uslova.
“Sada nam je mnogo bolja struktura penzija nego ranije, posebno invalidskih koje su smanjene na 17,3 odsto, dok mnoge zemlje okruženja imaju znatno veći procenat”, rekli su u Fondu PIO RS i dodali da je udio starosnih penzija u ukupnoj strukturi 2010. godine bio 48,3 odsto, a da je sada veći za više od dva procenta. S druge strane, Rade Rakulj, predsjednik Udruženja penzionera RS, napominje da je važno da bude zaustavljeno invalidsko penzionisanje.
“Reforma je učinila svoje, zakon sada više liči na evropski, pa je broj invalidskih penzija u naglom padu, dok je broj starosnih penzija u porastu. Što je svakako dobro”, rekao je Rakulj. Inače, u RS je u decembru prošle godine bilo 238.576 penzionera, što je za 5.433 korisnika više nego u decembru 2011. godine.
Umrlo 15.000 penzionera
Više od 15.000 penzionera umrlo je ne dočekavši da ostvari pravo na isplatu penzije u Federaciji BiH, gdje su je zaradili, istaknuto je juče iz Fonda PIO RS. Tako je u vrijeme podnošenja tužbe Fonda PIO RS protiv federalnog penzionog fonda 2005. godine registrovano 38.000 diskriminisanih penzionera, a danas ih je još živih 22.677, koliko ih je primilo penzije za decembar 2012. godine iz Fonda PIO RS. Oni su izrazili očekivanje da će zahtjev za ocjenu ustavnosti Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju Federacije okončati višegodišnju diskriminaciju koja je ovaj fond do sada koštala 739 miliona maraka. Nezavisne novine
