SEOUL/TOKIO – Sve veći broj azijskih kompanija koje izrađuju proizvode najrazličitijih vrsta – od memorijskih čipova do mašinskih alata – prebacuju proizvodnju iz Kine u druge fabrike u regionu, kako bi izbjegle tarife koje je američki predsjednik Donald Tramp uveo na kineske proizvode.
Kompanije poput SK Hjuniks iz Južne Koreje i Micubiši elektroniks, Tošiba mašin i Komatsu iz Japana planiraju izmještanje proizvodnje od jula, kada su bile uvedene prve tarife i ta promjena je sada u toku, rekli su predstavnici tih kompanija i drugi poznavaoci prilika.
Drugi, poput tajvanskog proizvođača kompjutera Kompal elektroniks i južnokorejskog LG elektroniksa, prave rezervne planove za slučaj da se trgovinski rat nastavi ili produbi.
Predstavnici kompanija i drugi izvori govorili su pod uslovom anononimlnosti, zbog osetljivosti teme.
Brza reakcija na američke tarife moguća je zato što mnoge velike kompanije imaju fabrike u više zemalja i mogu brzo da prebace barem mali deo proizvodnje bez izgradnje novih fabrika. Neke vlade, poput Tajvana i Tajlanda, aktivno ohrabruju kompanije da izmeste poslovanje iz Kine.
Sjedinjene Države uvele su obaveze u visini od 25 odsto na robu proizvedenu u Kini vrednu 50 milijardi dolara, a u drugoj rundi tarife od 10 odsto na dodatni 200 milijardi dolara vredan kineski izvoz, koje će stupiti na snagu naredne nedjelje. Do kraja godine, te obaveze će skočiti na 25 odsto, a Tramp je zaprijetio da će u trećoj rundi uvesti tarife na 267 milijardi dolara vrijednu robu, čime će cjelokupan kineski izvoz u Sjedinjene Države biti u režimu tarifa.
Te tarife prijete kineskom statusu jeftine prozivodne baze, zajedno sa uticajem brzorastućeg kineskog tržišta, što je bilo privuklo mnoge kompanije da grade fabrike i lance kooperanata u toj zemlji tokom poslednjih nekoliko decenija.
SK Hjuniks, koji proizvodi memorijske čipove za kompjutere, radi na tome da vrati proizvodnju određenih modula za čipove nazad u Južnu Koreju iz Kine. Poput njegove konkurencije iz SAD, Majkron tehnolodži, koja takođe premešta neke fabrike memorijskih čipova iz Kine u druge azijske zemlje, SK Hjuniks obavlja dio pakovanja i testiranja čipova u Kini, dok se sami čipovi većinom izrađuju na drugim lokacijama.
Tošiba mašins kaže da planira da prebaci proizvodnju za modeliranje plastike, povezanu sa SAD, iz Kine u Japan ili Tajland tokom oktobra. Rojters
