BEOGRAD – Dio “malih” proizvođača duvana u Srbiji smatra da je ukidanje premije za duvan prije osam godina dovelo do povećanja crnog tržišta ovog proizvoda u zemlji, a tvrde i da je državni budžet proteklih godina zbog toga oštećen za desetine miliona evra.
Napominju da je za 10.000 zaposlenih primarnih proizvođača duvana u zemlji takvim mjerama ugrožena egzistencija i ističu da će, ukoliko se ne pronađe rešenje u okviru Grupacije za proizvodnju duvana pri Privrednoj komori Srbije (PKS), obratiti vladi za pomoć u rješavanju njihovih muka.
Oni kao jedini način za izjednačavanje uslova za proizvodnju duvana u Srbiji vide hitno ukidanje bescarinskog uvoza duvana i uvođenja premije od 0,50 evra proizvedenog duvana po kilogramu.
“Tražićemo da se izjednače svi uslovi poslovanja za sve proizvođače duvana. Nije u redu da se nekima povlađuje kao što se to čini s velikim stranim kompanijama koje proizvode cigarete”, kaže Đorđo Radojičić član Grupacije proizvođača pri PKS i direktor firme “Kopeks”.
Veliki duvanski proizvođači u Srbiji, kako kaže, favorizovani su posljednjih devet godina tako što su oslobođeni plaćanja carinskih dažbina na uvoz obrađenog duvana.
“U okviru samog Odbora grupacije proizvođača duvana i duvanskih proizvoda u kojem sede i ‘veliki’ i ‘mali’, u PKS nema konsenzusa. Ako ne uspemo da se dogovorimo unutar Komore, obratićemo se Vladi Srbije da nam pomogne”, poručuje Radojičić.
S druge strane, u Komori kažu da članovi Grupacije proizvođača i prerađivača duvana PKS imaju jedinstven stav po pitanju uvođenja premije za duvan u listu i to po kilogramu predatog duvana.
“Ovo bi pre svega imalo pozitivne efekte na povećanje uposlenosti farmera, povećanje površina pod duvanom, kao i smanjenje sivog tržišta”, stav je PKS.
Objašnjavaju da je u ovoj godini duvan zasađen na 4.541 hektara, što je, kažu, za 3,3 odsto više nego 2016. godine, ali za 6,2 odsto manje u odnosu na petogodišnji prosjek.
Oslobađanje od carinskih obaveza onih koji ga uvoze, a to su fabrike cigareta, dovelo je do drastičnog povećanja uvoza sa 8.043 tone u 2014. godini na 13.184 tone u 2015. godini, pa zatim 20.927 tona u 2016. godini, navode mali proizvođači duvana.
Proizvodnjom duvana, kažu, bavilo se ranije 2.358 farmera u Srbiji, a sada ih je, kako tvrde, samo 959, što je 59,3 odsto manje nego prije odluke iz 2009. godine.
S druge strane, Branko Kostić, iz firme “Monus”, kaže da bi ukidanje carine bilo kontraproduktivno za proizvođače i obrađivače domaćih duvana, s obzirom da, kako kaže, domaći proizvođači cigareta mogu nabavljati uvozni obrađeni duvan istog kvaliteta po daleko povoljnijim uslovima.
U Ministarstvu finansija rekli su da je odobravanje uvoza duvana bez plaćanja carine u skladu sa primjenom Akcionog plana za implementaciju CEFTA sporazuma u dijelu koji se odnosi na proizvodnju i promet duvana i duvanskih proizvoda.
“Ova mera služi kao podsticaj za proizvodnju i otkup domaćeg duvana, ima višestruke pozitivne efekte, prvenstveno u domenu očuvanja domaće proizvodnje duvana, ali i šire pozitivne efekte na privredni razvoj i spoljnotrgovinski bilans Srbije”, navode u ministarstvu.
Dodaju da Agrarna politika za koju je nadležno Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede nije definisala mjere drugog tipa, te je ovakva mjera i dalje na snazi.
U Ministarstvu poljoprivrede kažu da je poljoprivrednim proizvođačima koji se bave duvanom, od strane ministarstva na raspolaganju veliki broj podsticajnih mjera koji je usmjeren, navode, ka povećanju konkurentnosti kroz podršku primarnoj poljoprivrednoj proizvodnji.
Dodaju da proizvođači duvana mogu da ostvare pravo i na bespovratna sredstva u iznosu od 50 odsto od iznosa investicije, a za područja sa otežanim uslovima rada u poljoprivredi u visini od 65 odsto od investicije.
Objašnjavaju da osnovni podsticaj za biljnu proizvodnju iznosi 2.000 dinara po hektaru i regres za đubrivo u maksimalnom iznosu od 2.000 dinara po hektaru, odnosno 10 dinara po kilogramu đubriva. Nude, kažu, i regresiranje osiguranja zasada pod duvanom, podsticaj za nabavku mehanizacije, navodnjavanje, povoljne kredite…
Tanjug
