BANJALUKA, BIJELJINA – Potraživanja Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) RS za prvih šest mjeseci ove godine povećala su se za 46,7 miliona u odnosu na isti period prošle godine.
Naime, po osnovu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, dugovanja Fondu PIO za prvu polovinu prošle godine iznosila su 429,4 miliona KM, od čega je 366,8 miliona osnovni dug, a 62,6 miliona su kamate, dok su potraživanja za isti period ove godine 476,1 milion, od čega je 412,7 miliona osnovni dug, a 63,5 miliona su kamate.
Najveći porast dugovanja bilježe zdravstvene ustanove i javna preduzeća, čiji je država većinski vlasnik.
Tako potraživanja od zdravstvenih ustanova iznose 116,8 miliona, javna preduzeća čije je država većinski vlasnik duguju 119,9 miliona, privatna preduzeća 108,8 miliona, samostalne djelatnosti 77,4 miliona, republičke ustanove i institucije 29,5 miliona, kožarsko-tekstilna industrija 13 miliona, preduzeća čiji je osnivač opština 5,8 miliona, opštine/gradovi tri miliona i banje 1,9 miliona.
Predrag Duduković, ekonomista iz Banjaluke, kaže da je većina dugova koje potražuje Fond PIO naslijeđena iz perioda kada nije bila dobra kontrola u plaćanju doprinosa.
“Najveći problem predstavlja javni sektor, čija se dugovanja povećavaju iz godine u godinu. Dio dugova treba i otpisati, jer oni sigurno neće biti naplaćeni. Kod realnog sektora zadnjih godinu-dvije to je poprilično uređeno. Poreska uprava RS više ne dozvoljava da preduzeća dođu u situaciju da mjesecima, a kamoli godinama ne plaćaju doprinose. Kada se nakon nekoliko mjeseci ne izmire obaveze, dolaze opomene i prinudne naplate”, pojašnjava Duduković.
Ističe da će dalja dinamika naplate obaveza uveliko zavisiti od stabilnosti i snage budžeta, tačnije, koliko će javna preduzeća i javne ustanove moći izmirivati svoje obaveze.
Saša Trivić, potpredsjednik Unije udruženja poslodavaca RS, smatra da kod poslodavaca koji su u težoj finansijskoj situaciji konstantno dolazi do povećanja dugovanja.
“Oko 90 odsto navedenih dugovanja su dugovi firmi u stečaju, od kojih nema nikakvih mogućnosti da se naplate. Mi smo predlagali da se ti dugovi otpišu da bi se dobila realna slika, međutim zbog zakonskih problema to, izgleda, Poreska uprava RS ili Fond PIO nisu u stanju, sve dok ne budu završeni stečajni postupci”, pojašnjava Trivić.
Kako navode iz Fonda PIO, na ukupno ostvarene prihode od doprinosa za određenu godinu utiče nekoliko parametara, kao što je broj uplatilaca doprinosa, broj osiguranika, broj uplatilaca onih koji redovno izmiruju obaveze po osnovu doprinosa, iznos prosječnog doprinosa i iznos prosječne plate.
“Tokom prvih šest mjeseci ove godine ukupno je registrovano 45.365 uplatilaca doprinosa, kod kojih je na osiguranje prijavljeno 296.836 osiguranika. Prosječna plata iznosila je 761 KM, a prosječni doprinosi 227 KM, dok je prihod od doprinosa, u posmatranom periodu iznosio 381,6 miliona KM”, naveli su iz Fonda PIO.
Dodaju da od ukupnog broja uplatilaca, 30.590 redovno plaća doprinose dok njih 14.775 svoje obaveze ne izmiruje na vrijeme. Podsjećamo, minimalna zarada u RS je 395 KM na koju su poslodavci dužni po važećim propisima uplatiti 115,05 KM mjesečnog doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, dok je radnicima u oblasti kožarsko-tekstilne industrije osnovica određena na 25 odsto prosječne bruto plate u RS na koju su, prema zadnjim propisima, dužni uplatiti 61,51 KM mjesečnog doprinosa. Nezavisne novine
